Διονύσιος Α. Ζακυθηνός
Μεταβυζαντινή και Νεωτέρα Ελληνική Ιστοριογραφία
[Από τα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 1974]
Κατά το έτος τούτο 1974 συμπληρούται εκατονταετία από της ολοκληρώσεως της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους του Κωνσταντίνου Παπαρρηγοπούλου. Δύο αυτοτελείς τόμοι θα ακολουθήσουν, ο εις θα περιλάβη τον Επίλογον της Ιστορίας του Ελληνικού "Εθνους (1877), ο έτερος την Histoire de la civilization hellénique (1878). O πρώτος τόμος του μεγάλου τούτου ιστορικού έργου εξεδόθη τω 1860. Είχε προηγηθή, υπό τον αυτόν τίτλον Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (1853), βραχεία διατύπωσις από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1852.
Η Ακαδημία Αθηνών, μετά πρότασιν της Τάξεως των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών, απεφάσισε να ανεγείρη μνημείον προς τιμήν του εθνικού ιστορικού, χρησιμοποιούσα ως πρώτην ύλην αυτό τούτο το προϊόν του τεραστίου επιστημονικού του μόχθου. Ούτως η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, αποκαθαιρομένη των αλλοτρίων παρεμβολών, ομού μετά των ελασσόνων διατριβών και πραγματειών, των παντοειδών δημοσιεύσεων και άρθρων, μετά των απαραιτήτων αλλά λιτών παραρτημάτων και πινάκων, μετά βιβλιογραφικών συμπληρωμάτων και χαρτών, θα παραδοθούν εις την χρήσιν τον Ελληνικού λαού προς μείζονα αυτού εν τη εθνική ιστορία παίδευσιν. Ωσαύτως η Σύγκλητος ανέθηκε κατά νόμον εις τον Πρόεδρον να είπη τον προσήκοντα επί τη εθνική εορτή λόγον, εκλέγων το θέμα του εκ της αυτής ύλης, η οποία ενέπνευσεν εις τον Παπαρρηγόπουλον σελίδας μεγαλείου και κάλλους. Το θέμα τούτο θα είναι: «Η Μεταβυζαντινή και Νεωτέρα Ελληνική ιστοριογραφία και η ανάπτυξις της Ιστορικής αυτοσυνειδησίας». Όλαι αι ατραποί, δια των οποίων θα διέλθη η αδρομερής έκθεσις του ομιλητού, θα συναντηθούν εις εν κοινόν σημείον: εις την παρασκευήν και ωρίμανσιν του απελευθερωτικού αγώνος και εις την ωρίμανσιν και παρασκευήν του συνθετικού έργου του εθνικού ιστορικού.
|
