Βασιλείου Μ. Κασκαντάμη
Θεοφάνης Πόπα: Ένας σύγχρονος Ιεραπόστολος
Εκδόσεις Η Έλαφος, Αθήνα, 2001
Παρουσίαση: Θεοφάνης Δρακόπουλος
Ένα πολύ ενδιαφέρον ιστορικό ντοκουμέντο - ύμνος στην ζωή και την δράση του θεολόγου - αρχαιολόγου Θεοφάνη Πόπα με φόντο μια από τις πιο ζοφερές περιόδους του 20ου αιώνα. Τον Φεβρουάριο του 1967 το κομμουνιστικό καθεστώς του Εμβέρ Χότζα ανακηρύσσει την Αλβανία ως την πρώτη αθεϊστική χώρα του κόσμου. Οι ιερείς φυλακίσθηκαν ή αποσχηματίσθηκαν, οι ναοί μετατράπηκαν σε δημόσιους χώρους, ενώ απαγορεύθηκε κάθε θρησκευτική εκδήλωση. Ο λυσσαλέος διωγμός κατά του ορθοδόξου στοιχείου της Αλβανίας συνοδεύτηκε από μία άνευ προηγουμένου καταστροφή χριστιανικών κειμηλίων ανεκτίμητης ιστορικής αξίας.
Ο Θεοφάνης Πόπα, απόφοιτος της Θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1937- 1941), με την ιδιότητα πλέον του αρχαιολόγου προσπαθεί να διασώσει την θρησκευτική παράδοση της χώρας του. Ερχόμενος πολλές φορές αντιμέτωπος με τους μηχανισμούς κρατικής καταστολής, προσπαθεί και καταφέρνει να διασώσει πάνω από 6.500 (!) εικόνες υστεροβυζαντινής εποχής, δημιουργώντας έτσι το Βυζαντινό Μουσείο Κορυτσάς. Παράλληλα με την αρχαιολογική του δραστηριότητα, αναπτύσσει μυστική θρησκευτική δράση με ομάδες κρυπτοχριστιανών, προσπαθώντας να τους ενισχύσει το ηθικό. Ο συγγραφέας παραθέτει μέρος της συγκλονιστικής αλληλογραφίας του, όπου η συνύπαρξη φόβου, ελπίδας και βαθιάς πίστης αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο το πνεύμα των καιρών. Μολονότι το πολυδιάστατο έργο του Θεοφάνη Πόπα αναγνωρίστηκε από σύγχρονους Ευρωπαίους επιστήμονες, το κομμουνιστικό καθεστώς επεφύλαξε τόσο γι αυτόν όσο και για την οικογένειά του έναν ανελέητο διωγμό. Στις 31 Δεκεμβρίου 1985 άφησε την τελευταία του πνοή πάμπτωχος και περιφρονημένος από την επιστημονική κοινότητα της χώρας του. Όμως, η πολιτιστική κληρονομιά που προφύλαξε από την «ιδεολογία» του μίσους διασώθηκε και μέρος αυτής εκτίθεται σε μουσεία ανά τον κόσμο, όπως τον περασμένο Μάρτιο στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης.
|
|
|
