Παρουσίαση: Φάνης Δρακόπουλος
Gerhard Podskalsky
Η ελληνική θεολογία επί τουρκοκρατίας
Έκδοση: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2005.
Ο Ιησουίτης Gerhard Podskalsky είναι καθηγητής βυζαντινής και σλαβικής θεολογίας στην Φιλοσοφική και Θεολογική σχολή Sankt Georgen Φραγκφούρτης. Στο προκείμενο έργο πραγματεύεται τις ζυμώσεις στην ελληνική θεολογία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν οι ελληνόφωνοι θεολόγοι, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους σπούδασαν σε πανεπιστήμια της Δύσης, υποχρεώθηκαν να αρθρώσουν τον ορθόδοξο λόγο ως απάντηση προς τις βασικές θεολογικές τάσεις της εποχής, αλλά και τα ιστορικά γεγονότα που έμελλε να αλλάξουν τον θρησκευτικό χάρτη της Ευρώπης: ο πάντα φορτισμένος για ιστορικές και εκκλησιαστικές αιτίες διάλογος με την Καθολική Εκκλησία∙ η ενθουσιώδης αλλά αποτυχημένη προσπάθεια (με εξαίρεση την καλβινιστική Ομολογία του πατριάρχη Κυρίλλου Λουκάρεως) των Μεταρρυθμιστών να προσεγγίσουν την ορθόδοξη παράδοση και να βρουν εναγωνίως έναν πολύτιμο σύμμαχο στα επιχειρήματά τους κατά των Καθολικών∙ τέλος, η αντιπαράθεση με τον Διαφωτισμό και την εκκοσμικευμένη κοινωνία.
Αξιοσημείωτη είναι η ιστορική ανάλυση που επιχειρεί ο ερευνητής στο πρώτο μέρος για τον πρωτεύοντα ρόλο της Εκκλησίας στην διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας και των παραδόσεων του υπόδουλου Ελληνισμού. Μολονότι η μελέτη έχει μορφή ακραιφνώς ακαδημαϊκού εγχειριδίου, όπως άλλωστε δείχνει και το πλήθος των αναλυτικών υποσημειώσεων, είναι κατανοητή και εύληπτη ακόμη και για αναγνώστες αμύητους σε θεολογικές λεπτολογίες. Αξιοσημείωτο, τέλος, είναι το γεγονός ότι μεταφραστής της μελέτης είναι ο Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Δ. Μεταλληνός.
|
|
|
