Ανδρέας Θεοδώρου
Ἀπὸ τὴν Ὑμνολογία τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος
Ὕμνοι στὸ πρωτότυπο καὶ σὲ μετάφραση Ἀνδρέα Θεοδώρου
Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Πρὸς τὸ ἑκούσιον πάθος»,
ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας
Μεγάλη Σάββατο
«Ὅτε κατῆλθες πρὸς τὸν θάνατον, ἡ ζωὴ ἡ ἀθάνατος, τότε τὸν ᾅδην ἐνέκρωσας τῇ ἀστραπῇ τῆς Θεότητος• ὅτε δὲ καὶ τοὺς τεθνεῶτας ἐκ τῶν καταχθονίων ἀνέστησας, πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων ἐκραύγαζον• Ζωοδότα Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι».
Ὅταν κατέβηκες στὸ θάνατο, ἐσὺ ποὺ εἶσαι ἡ ζωὴ ἡ ἀθάνατη, τότε νέκρωσες τὸν ᾅδη μὲ τὴν ἀστραπὴ τῆς θεότητάς σου• ὅταν λοιπὸν ἀνάστησες καὶ τοὺς νεκροὺς ἀπὸ τὰ ἔγκατα τῆς γῆς, ὅλες οἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων (οἱ Ἄγγελοι) κραύγαζαν: Χριστὲ ὁ Θεός, ποὺ παρέχεις ζωή, δόξα σοι.
***
«Ἀνηρέθης, ἀλλ' οὐ διηρέθης, Λόγε, ἧς μετέσχες σαρκός• εἰ γὰρ καὶ λέλυταί σου ὁ ναὸς ἐν τῷ καιρῷ τοῦ πάθους, ἀλλὰ καὶ οὕτω μία ἦν ὑπόστασις τῆς Θεότητος καὶ τῆς σαρκὸς σου• ἐν ἀμφοτέροις γὰρ εἷς ὑπάρχεις Υἱός, Λόγος τοῦ Θεοῦ, Θεὸς καὶ ἄνθρωπος».
Θανατώθηκες, ἀλλὰ δὲ χωρίστηκες ἀπὸ τὴ σάρκα, τὴν ὁποία προσέλαβες• διότι, ἂν καὶ καταστράφηκε τὸ σῶμα σου κατὰ τὸν καιρὸ τοῦ πάθους, ἀλλὰ καὶ ἔτσι μία ἦταν ἡ ὑπόσταση τῆς Θεότητος καὶ τῆς σαρκὸς σου• διότι καὶ στὰ δύο ἕνας ὑπάρχεις Υἱός, Λόγος τοῦ Θεοῦ, Θεὸς καὶ ἄνθρωπος (Θεάνθρωπος).
***
«Βροτοκτόνον, ἀλλ' οὐ θεοκτόνον ἒφυ τὸ πταῖσμα τοῦ Ἀδάμ• εἰ γὰρ καὶ πέπονθέ σου τῆς σαρκὸς ἡ χοϊκὴ οὐσία, ἀλλ' ἡ Θεότης ἀπαθὴς διέμεινε• τὸ φθαρτὸν δέ σου πρὸς ἀφθαρσίαν μετεστοιχείωσας καὶ ἀφθάρτου ζωῆς ἔδειξας πηγὴν ἐξ ἀναστάσεως».
Τὸ πταῖσμα τοῦ Ἀδὰμ (ἡ ἁμαρτία) ἦταν ἀνθρωποκτόνο καὶ ὄχι θεοκτόνο• διότι, ἂν καὶ ἔπαθε ἡ χωμάτινη οὐσία τῆς σάρκας σου, ἡ Θεότητά σου παρέμεινε ἀπαθής• τὴ φθαρτὴ ὅμως φύση σου μεταστοιχείωσες πρὸς ἀφθαρσία καί, διὰ τῆς Ἀναστάσεώς σου, τὴν ἔκανες πηγὴ ἄφθαρτης ζωῆς.
***
«Ἄφραστον θαῦμα! ὁ ἐν καμίνῳ ρυσάμενος τοὺς ὁσίους παῖδας ἐκ φλογὸς ἐν τὰφῳ νεκρὸς ἄπνους κατατίθεται εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων• Λυτρωτά, ὁ Θεός, εὐλογητὸς εἶ».
Τὸ θαῦμα εἶναι ἀνέκφραστο! Ἐκεῖνος ποὺ στὸ καμίνι (τῆς Βαβυλώνας) ἔσωσε τοὺς ὅσιους παῖδες ἀπὸ τὴ φλόγα, τώρα τοποθετεῖται στὸν τάφο νεκρὸς χωρὶς πνοὴ γιὰ νὰ σώσει ἐμᾶς, ποὺ μελῳδικὰ τραγουδᾶμε: Θεὲ Λυτρωτή, εἶσαι εὐλογημένος.
***
«Ἔκστηθι φρίττων, οὐρανέ, καὶ σαλευθήτωσαν τὰ θεμέλια τῆς γῆς ἰδοὺ γὰρ ἐν νεκροῖς λογίζεται ὁ ἐν ὑψίστοις οἰκῶν καὶ τὰφῳ σμικρῷ ξενοδοχεῖται• ὅν παῖδες εὐλογεῖτε, ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε, λαὸς ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας».
Νὰ βγεῖς ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου μὲ φρίκη, οὐρανέ, καὶ ἂς σαλευτοῦν τὰ θεμέλια τῆς γῆς• διότι, ἰδοὺ κατατάσσεται μεταξὺ τῶν νεκρῶν αὐτός, ποὺ κατοικεῖ ψηλὰ στὸν οὐρανό, καὶ φιλοξενεῖται σ' ἕνα μικρὸ τάφο• αὐτὸν τὰ παιδιὰ νὰ εὐλογεῖτε, οἱ ἱερεῖς νὰ ἀνυμνεῖτε καὶ ὁ λαὸς νὰ ὑπερδοξάζει εἰς ὅλους τοὺς αἰῶνες.
***
«Τὸν ἥλιον κρύψαντα τὰς ἰδίας ἀκτῖνας καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ διαρραγὲν τῷ τοῦ Σωτῆρος θανάτῳ ὁ Ἰωσὴφ θεασάμενος, προσῆλθε τῷ Πιλὰτῳ καὶ καθικετεύει λέγων• Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅν ὁμόφυλοι μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅν ξενίζομαι βλέπειν τοῦ θανάτου τὸ ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅστις οἶδε ξενίζειν τοὺς πτωχοὺς καὶ τοὺς ξένους. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅν Ἑβραῖοι τῷ φθόνῳ ἀπεξένωσαν κόσμῳ. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ἵνα κρύψω ἐν τάφῳ, ὅς ὡς ξένος οὐκ ἔχει ποὺ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. Δός μοὶ τοῦτον τὸν ξένον, ὅν ἡ μήτηρ ὁρῶσα, νεκρωθέντα, ἐβόα• Ὦ Υἱὲ καὶ Θεέ μου, εἰ καὶ τὰ σπλάγχνα τιτρώσκομαι καὶ καρδίαν σπαράττομαι νεκρὸν σε καθορῶσα, ἀλλὰ τῇ σῇ ἀναστάσει θαρροῦσα μεγαλύνω. Καὶ τούτοις τοίνυν τοῖς λόγοις δυσωπῶν τὸν Πιλᾶτον ὁ εὐσχήμων λαμβάνει τοῦ Σωτῆρος τὸ σῶμα, ὅ καὶ φὸβῳ ἐν σινδόνι ἐνειλήσας καὶ σμύρνη κατέθετο ἐν τὰφῳ τὸν παρέχοντα πᾶσι ζωὴν αἰώνιον καὶ τὸ μέγα ἔλεος».
Ὁ Ἰωσήφ, ὅταν εἶδε τὸν ἥλιο νὰ κρύβει τὶς ἀκτίνες του καὶ τὸ καταπέτασμα νὰ σχίζεται μὲ τὸ θάνατο τοῦ Σωτήρα, ἦλθε στὸν Πιλάτο καὶ τὸν καθικέτευσε, λέγοντας: Δῶσε μου τοῦτο τὸν ξένο, ὁ ὁποῖος ἀπὸ βρέφος ζοῦσε στὸν κόσμο σὰν ἀποξενωμένος ξένος• δῶσε μου τοῦτο τὸν ξένο, τὸν ὁποῖο, μισοῦντες οἱ ὁμόφυλοί του, θανατώνουν σὰν ξένο• δῶσε μου τοῦτο τὸν ξένο, τοῦ ὁποίου τὸν παράδοξο θάνατο βλέποντας, νιώθω παράξενα• δῶσε μου τοῦτο τὸν ξένο, ὁ ὁποῖος ξέρει νὰ περιποιεῖται τοὺς φτωχοὺς καὶ τοὺς ξένους• δῶσε μου τοῦτο τὸν ξένο, τὸν ὁποῖο οἱ Ἑβραῖοι ἀπὸ φθόνο ἀποξένωσαν ἀπὸ τὸν κόσμο• δῶσε μου τοῦτο τὸν ξένο, ὁ ὁποῖος, σὰν ξένος, δὲν ἔχει ποῦ ν' ἀκουμπήσει τὴν κεφαλὴ του• δῶσε μου τοῦτο τὸν ξένο, τὸν ὁποῖο ἡ Μητέρα, ἀτενίζουσα νεκρό, ἐβόα: Ὦ Υἱὲ καὶ Θεέ μου, ἂν καὶ ὁ πόνος πληγώνει τὰ σπλάχνα μου καὶ σχίζει τὴν καρδιά μου, ὅταν σὲ βλέπω νεκρό, ὅμως θαρρώντας στὴν Ἀνάστασή σου, σὲ δοξάζω. Καὶ μ' αὐτὰ τὰ λόγια παρακαλώντας τὸν Πιλᾶτο ὁ εὐσχήμων, λαμβάνει τὸ σῶμα τοῦ Σωτήρα, τὸ ὁποῖο, ἀφοῦ εὐλαβικὰ τύλιξε σὲ σεντόνι καὶ ἄλειψε μὲ μύρα, κατέθεσε στὸν τάφο αὐτόν, ποὺ παρέχει ζωὴ καὶ τὸ μέγα ἔλεος.
***
«Σιγησάτω πᾶσα σὰρξ βροτεία καὶ στήτω μετὰ φόβου καὶ τρόμου καὶ μηδὲν γήϊνον ἐν ἑαυτῇ λογιζέσθω• ὁ γὰρ βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων προσέρχεται σφαγιασθῆναι καὶ δοθῆναι εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς• προηγοῦνται δὲ τούτου οἱ χοροὶ τῶν ἀγγέλων μετὰ πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας, τὰ πολυόμματα Χερουβὶμ καὶ τὰ ἑξαπτέρυγα Σεραφίμ, τὰς ὄψεις καλύπτοντα καὶ βοῶντα τὸν ὕμνον• Ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα».
Ἂς σιγήσει κάθε ἀνθρώπινη ὕπαρξη καὶ ἂς σταθεῖ μὲ φόβο καὶ τρόμο καὶ τίποτε τὸ γήινο ἂς μὴ σκέπτεται μέσα της. Διότι ὁ Βασιλιὰς τῶν βασιλέων καὶ ὁ Κύριος αὐτῶν ποὺ ἄρχουν, προσέρχεται νὰ σφαγιαστεῖ καὶ νὰ δοθεῖ ὡς βρώση στοὺς πιστούς. Προπορεύονται αὐτοῦ οἱ χορεῖες τῶν Ἀγγέλων μαζὶ μὲ κάθε ἀρχὴ καὶ ἐξουσία (ἀγγελική), τὰ πολυόμματα (ποὺ ἔχουν πολλοὺς ὀφθαλμούς) Χερουβὶμ καὶ τὰ ἔχοντα ἕξι πτέρυγες Σεραφίμ, καλύπτοντα τὰ πρόσωπα καὶ ψάλλοντα δυνατὰ τὸν ὕμνο: Ἀλληλούϊα (= αἰνεῖτε τὸ Θεό), ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα.
|
