Μάξιμος ο Ομολογητής
Μυσταγωγία (στην δημοτική)
Εισαγωγὴ - Σχόλια: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Στανιλοάε,
Μετάφραση: Ἰγνάτιος Σακαλὴς.
ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1997.
ΙΖ'. Τίνος σύμβολο εἶναι ὁ θεῖος ἀσπασμὸς
Κι ὁ πνευματικὸς ἀσπασμός, ποὺ ἀπευθύνεται σ' ὅλους, εἶναι πρότυπο καὶ προδιαγραφὴ τῆς ὁμόνοιας, τῆς ὁμοφροσύνης ὅλων μεταξύ τους καὶ τῆς λογικῆς ταυτότητας, ποὺ θὰ πραγματοποιηθῆ τὸν καιρὸ τῆς ἀποκάλυψης τῶν μελλοντικῶν ἀνείπωτων ἀγαθῶν, ποὺ ἀποτελεῖ προσδοκία πίστης κι ἀγάπης. Ἐξαιτίας τῆς ἀποκάλυψης αὐτῆς οἰκειώνονται οἱ ἄξιοι τὸ Λόγο καὶ Θεό. Γιατί τὸ στόμα εἶναι τοῦ λόγου σύμβολο καὶ γιὰ τοῦτο ἀκριβῶς ὅλοι ὅσοι ἔχουν κοινωνήσει τὸ λόγο, σὰν λογικοί, μετέχουν σ' ὅλα καθὼς καὶ στὸν πρῶτο καὶ μοναδικὸ Λόγο, τὸν αἴτιο κάθε λόγου.(60)
Ὑποσημειώσεις
60. Ὁ ἀσπασμὸς μέσα στὴν παγκόσμια καὶ ἐσχατολογικὴ ἐξήγηση, προεικονίζει τὴ συμφωνία καὶ τὴν ὁμοφροσύνη τῶν πιστῶν μέσα στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ τὴν ταυτότητα τοῦ λόγου τους. Σὲ ὅλα μέσα θὰ ὑπάρχη ὁ ἴδιος λόγος. Μὲ τὸ λόγο δὲν ἐννοοῦμε, ὅπως εἴπαμε, τὴ λειτουργία νὰ ὁρίζωμε τὴν καθεμιὰ ἔννοια καὶ τὸν καθαρὰ λογικὸ δεσμὸ μεταξύ τους, ἀλλὰ τὴ θεωρία τοῦ κοινοῦ κι ἀνώτατου νοήματος ὅλων. Ἡ ταυτότητα αὐτὴ θὰ πραγματοποιηθῆ, γιατί τότε θὰ φανερωθοῦν ὅλες οἱ μορφὲς τῆς ἀνέκφραστης μελλοντικῆς ἀγαθότητας, ποὺ μέσα στὸ φῶς τους θὰ βροῦν τὸ νόημά τους καὶ τὰ πράγματα τῆς δημιουργίας. Θὰ εἶναι συνάμα μιὰ συμφωνία καὶ μιὰ ταυτότητα, καρπὸς ἀγάπης. Ἀγαπιοῦνται καὶ μεταξὺ τους ὅσοι μὲ τὸν ἴδιο τρόπο βλέπουν καὶ ἀγαποῦν ὅ,τι βλέπουν, καὶ ἀντίστροφα. Αὐτὴ ἡ ταυτότητα δὲ θὰ ἀποκλείση οὔτε τὴν πίστη, γιατί τὸ κοινὸ κι ἀνώτατο νόημα ὅλων μὲ ὅλη τὴν τέλεια λογικότητά του, εἶναι συνάμα πέρα ἀπὸ κάθε ἀπόδειξη καὶ κατανόηση. Αὐτὸ τὸ νόημα πιστεύεται γιὰ τὸ ἀκατανόητο καὶ ἀπέραντο βάθος του, ἀλλὰ ταυτόχρονα εἶναι δοσμένο καὶ σαφὲς σ' αὐτὸ τὸ ἀβυσσαλέο βάθος. Μέσα στὴν ταυτότητα τοῦ λόγου τους ἢ τὴν ἀναμφισβήτητη συμφωνία ὅλων πάνω στὸ κοινὸ κι ἀνώτατο νόημα ὅλων, οἱ πιστοὶ συναντιοῦνται μὲ τὸ θεῖο Λόγο, Λόγο καὶ ταυτόχρονα ὑπέρτατη Ἀγάπη. Αὐτὸς δημιουργεῖ τὴν ταυτότητα τοῦ λόγου τους, ποὺ εἶναι ἀκόμα ἡ συμφωνία μέσα στὴν ἀγάπη• ἢ μέσα στὴν ἕνωση μὲ τὸ θεῖο Λόγο δημιουργεῖται ἡ ταυτότητα τῶν λόγων τους. Ὁ λόγος εἶναι ταυτόχρονα ἡ λειτουργία ποὺ συλλαμβάνει τὰ νοήματα (τοὺς λόγους) γιὰ νὰ τὰ μεταδώση στοὺς ἄλλους. Γι' αὐτό, στὴν ἑλληνική γλῶσσα, λόγος σημαίνει τόσο τὴ σκέψη, ὅσο καὶ τὴ λέξη. Τὰ νοήματα ἔχουν τὴ λειτουργία τοῦ συνδέσμου σὰν κοινοῦ φωτός. Ἔχουν ἕνα διαπροσωπικὸ χαρακτῆρα. Περιέχουν τὴ συνειδητὴ καὶ δυνάμει κοινωνία, -ἀφοῦ εἶναι ἕνας δεσμὸς ὀντολογικός- καὶ ὠθοῦν πρὸς μιὰ συνειδητὴ καὶ ἐνεργείᾳ πραγματικὴ κοινωνία. Στὸ μέτρο ποὺ οἱ ἄνθρωποι γίνονται πιὸ λογικοί, προχωροῦν σὲ μιὰ κοινωνία συνειδητή. Μέσα στὴν ἐσχατολογικὴ ταυτότητα τοῦ λόγου ὅλων, μέσα στὴν πληρότητα τῶν λόγων τῶν πραγματικοτήτων, θὰ περιέχεται καὶ ἡ μετάδοση ἀνάμεσα σ' ὅλους τοῦ ὁλοκλήρου νοήματος, ἐκείνου ποὺ περιέχει ὅλα τὰ νοήματα, θὰ πραγματοποιηθῆ ἡ κοινωνία ὅλων μέσα στὸ Χριστό, τὸ Λόγο ἢ τὸ ἀνερμήνευτο νόημα ὅλων. Θ' ἀποτελεσθῆ ἔτσι ἡ αἰώνια φανέρωση τῆς ὡλοκληρωμένης συμφωνίας, γιατί τὸ νόημα θὰ εἶναι ταυτόχρονα κατανοητὸ καὶ αἰώνια ἀκατανόητο καὶ ἀνεξάντλητο. Τὰ στόματα ποὺ φιλιοῦνται κατὰ τὴ θεία Λειτουργία μὲ τὸ νὰ ἑνώνωνται μεταξύ τους, παρουσιάζουν τὸ λόγο ὅλων γινωμένο ἕνα, κι αὐτὸς ὁ λόγος περιέχει μέσα του τοὺς λόγους ὅλων. Οἱ πιστοὶ ἐκφράζονται συνάμα σὰν ἕνας καὶ σὰν πολλοί. Μ' αὐτὸ τὸν ἕνα λόγο, μέσα στὸν ὁποῖο βρίσκονται οἱ λόγοι ὅλων, μ’ αὐτὸ τὸ ἕνα νόημα, μέσα στὸ ὁποῖο ἐκδηλώνονται ἐνεργητικὰ τὰ νοήματα ὅλων, οἱ πιστοί, σὰν ὄντα ὁμιλοῦντα καὶ λογικά, δείχνουν ὅτι αὐξάνουν ἀπὸ κοινοῦ μέσα στὸν πρῶτο καὶ μοναδικὸ καὶ ὑπέρτατο προσωπικὸ Λόγο. Κι αὐτὸ ἀποτελεῖ ἕνωση ὄχι μόνο μέσα στὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ καὶ μέσα στὴν ἀγάπη.
|
