Φώτιος ὁ Μέγας
Ἐπιστολὴ πρὸς Βούλγαρον Ἡγεμόνα
Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση καὶ σημειώσεις: Παν. Κ. Χρήστου.
Περιοδικό Ἐποπτεία, Φεβρουάριος 1992, Ἀθήνα.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Ἐπίλογος
132. Αὐτὰ τὰ λίγα ἀπὸ πολλά, ὦ εὐγενικὸ καὶ γνήσιο γέννημα τῆς πνευματικῆς μου κυοφορίας, σοῦ ἀφιερώνω σὰν θεῖα συμβόλαια καὶ σὰν ἀρχέτυπους πίνακες τῆς ἀρετῆς. Ἂν κυττάζης σ' αὐτούς, ἂν σχηματίζης καὶ διαμορφώνης τὸν ἑαυτό σου κατὰ τὰ πρότυπά τους, δὲν θὰ σοῦ εἶναι δύσκολο ν' ἀντιληφθῆς ποιὲς πράξεις βοηθοῦν ν' ἀνθίση ἡ ὡραιότης στὴν ψυχὴ καὶ ποιὲς πράξεις σὰν σπῖλος καὶ ρυτίδες τῆς δίνουν αἰσχρὴ καὶ ἄσχημη ὄψι. Ἂν ἀπ' αὐτὲς ἀπαλείψης τὶς δεύτερες κι ἐγγράψης τὶς πρῶτες, θὰ ἐπιδείξης τὸν ἑαυτό σου σὰν πραγματικὰ ἔμψυχο καὶ ὡραιότατο ἄγαλμα θεοφιλοῦς διαγωγῆς, σὰν γλυκύτατο θέαμα καὶ διήγημα σὲ μένα καὶ σὲ ὅλους τους εὐσεβεῖς.
133. Γι' αὐτό, ὑψώνοντας τὰ χέρια μου στοὺς οὐρανοὺς καὶ προτείνοντας σ' αὐτὸν ἀντὶ ἱκεσίας τὴν πρὸς ἐσὲ στοργή μου καὶ τὸν πόνο καὶ τὴν ἀναφερομένη πρὸς τὸν Θεὸ δόξα, ἐπεύχομαι νὰ γίνης ἐργάτης δόκιμος καὶ πιστὸς φύλακας τῶν ἐλπίδων καὶ παραινέσεων. Εἴθε νὰ μοῦ εἶσαι μὲ παντὸς εἴδους κατορθώματα σπουδαῖος καὶ περίβλεπτος• στὴ σύνεσι ὑπέροχος, στὴν μνήμη ἀσφαλής• στοὺς λόγους γλυκύς, στοὺς τρόπους γλυκύτερος• στὶς συναντήσεις εὐχάριστος, στοὺς μονίμους συντρόφους εὐχαριστότερος• ἄριστος στὸ νὰ κρίνης τὸ παρὸν καὶ νὰ τὸ ὁδηγήσης σὲ τάξι, ὀξὺς στὴν πρόβλεψι τοῦ μέλλοντος, προσεκτικὸς στὴν προφύλαξι• ἕτοιμος νὰ ἐκτέλεσης μεγάλες πράξεις, ἐτοιμότερος νὰ διασώσης τὰ ἐπιτεύγματα• δεινὸς στὸ νὰ κρύπτης τὸ συμφέρον, ἀνώτερος στὸ νὰ διαφεύγης τὴν προσοχή, δεινότερος στὸ νὰ ξεσκεπάζης τοὺς ὑβριστάς• φοβερὸς στοὺς ἐχθρούς, ἐπιθυμητὸς στοὺς ὑπηκόους, καὶ στοὺς δύο πάλι κοινὸς στὸ νὰ εἶσαι σεβαστὸς καὶ θαυμαστός• ἀνώτερος τῶν ἡδονῶν, κατώτερος τῆς σωφροσύνης• κύριος τῆς ὀργῆς, φίλος τῆς πραότητας• γρήγορος στὴ σύλληψι τοῦ δικαίου, ἀδέκαστος στὴν ἀπονομή του• σταθερὸς στὴ γνώμη, συνεπὴς στὶς ὑποσχέσεις• γενναῖος ἐνώπιον τῶν φόβων, ἄτολμος σὲ κάθε παρανομία, ἀπρόθυμος ν' ἀνταλλάξης τὴν ραθυμία μὲ τὴν καρτερία καὶ τοὺς καλοὺς κόπους• πρόθυμος νὰ εὐεργετῆς, ὀκνηρὸς νὰ τιμωρῆς• ἐραστὴς τῆς φιλίας, πολέμιος τῆς ἔχθρας• πηγὴ ἐλέους• ἀνώτερος τῆς ὑπεροψίας, κατώτερος της ταπεινοφροσύνης• περιφρονητὴς τοῦ πλούτου, βοηθὸς τῆς πτώχειας• ἐκτιμητὴς τῆς ἀληθείας, ἀσυνθηκολόγητος μὲ τὸ ψεῦδος• ἀταπείνωτος ὅταν δὲν ἐπιτυγχάνης, ταπεινὸς ὅταν ἐπιτυγχάνης• αὐτοκράτωρ τῆς γλώσσας, φύλαξ τῆς ἀκοῆς• ἀδυσώπητος ἐπιστάτης τῆς ἁφῆς καὶ τῶν ἄλλων αἰσθήσεων, μὴ ἐνδοτικὸς σὲ κανένα πάθος, ἀσυγκίνητος στοὺς ἐρεθισμοὺς τῶν ὀρέξεων. Μὲ λίγα λόγια, εἴθε νὰ μοῦ γίνης ὄχι μόνο ὑπογραμμὸς καὶ ὑπόδειγμα κάθε ἀρετῆς καὶ εὐσεβείας στοὺς ὑπηκόους σου, ἀλλὰ καὶ καλὴ καὶ μεγάλη παραίνεσις, ποὺ ἐπιτελεῖ καλὰ καὶ μεγάλα ἔργα, γιὰ ὅλο τὸ μετὰ ἀπὸ σένα γένος τοῦ ἀνθρώπου.
134. Γιὰ ὅλα αὐτὰ μάλιστα θὰ σοῦ παρασχεθῆ καὶ ἡ ἀνέκφραστη καὶ ἀίδια βασιλεία ὡς κληρονομία ἀναφαίρετη, ὡς κατοικία παντοτινή, ὡς ὑπερφυὴς καὶ θεία τροφὴ καὶ ἀπόλαυσις, ποὺ εἶναι ἀδιάκοπη.
|
