Γεώργιος Δημητροκάλλης
Σημειώματα: Βιογραφικό Εργογραφικό
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Γεώργιος Ν. Δημητροκάλλης γεννήθηκε στην Απείρανθο της Νάξου (1933),
αλλά μεγάλωσε και έζησε στην Αθήνα. Αρχιτέκτων Μηχανικός του Ε.Μ.Π. (1956), διορίστηκε επιμελητής στο Ε.Μ.Π. και στη συνέχεια πήρε υποτροφία και σπούδασε Αναστήλωση Μνημείων στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης, απ' όπου πήρε δίπλωμα με διάκριση (LODE) το 1967. Αριστούχος διδάκτωρ και Υφηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, δίδαξε κυρίως Συγκριτική Μορφολογία Αρχιτεκτονικής και Τέχνης, στην Αρχιτεκτονική Σχολή αλλά και την Σχολή Καλών Τεχνών του ίδιου Πανεπιστημίου, πρώτα ως Υφηγητής και εν συνεχεία ως Επίκουρος Καθηγητής. Το 1995 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο νεοσύστατο Τμήμα της
Ελληνικής Φιλολογίας, και ήταν το πρώτο μέλος ΔΕΠ που διορίστηκε.
Αναλώθηκε για την λειτουργία του Τμήματος και κυρίως της βιβλιοθήκης
του, όπου δημιούργησε και λημματικό κατάλογο (33.000 λήμματα), με συστηματική αποδελτίωση και των άρθρων των περιοδικών. Υπήρξε συνεχώς αναπληρωτής πρόεδρος του τμήματος, εκλεγόμενος από την προσωρινή γενική συνέλευση ή διοριζόμενος από την Σύγκλητο.
Το επιστημονικό του έργο είναι ιδιαίτερα εκτεταμένο και αναφέρεται κυρίως στην μελέτη βυζαντινών μνημείων από την Ιταλία μέχρι την Αρμενία, αλλά ασχολήθηκε εκτεταμένα με τους τομείς της Ιστορίας της Τέχνης, της Λαογραφίας και της Φιλολογίας. Μετέσχε με ανακοινώσεις σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το Εξωτερικό κι έγραψε περισσότερα από διακόσια μελετήματα σε επιστημονικά περιοδικά της Ελλάδος, της Αμερικής, της Ευρώπης και της πρώην Σοβιετικής Ενώσεως, των οποίων η έκταση υπερβαίνει τις 6.000 σελίδες· μεταξύ των δημοσιευμάτων του 17 βιβλία.
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Αυτοτελή Δημοσιεύματα
1. Contribution à l' Etude des Monuments Byzantins et Médiévaux d' Italie (Πρόλογος G. Bovini), Athènes 1971, 8ο, pp. 242, pl. ΧΙΙ.
2. Συμβολαί εις την Μελέτην των Βυζαντινών Μνημείων της Νάξου (πρόλογος Ν. Μουτσοπούλου), Αθήναι 1972, 8ο, σελ. 224.
3. Οι Δίκογχοι Χριστιανικοί Ναοί, Αθήναι 1976, 4ο, σελ. 565 - Διδακτορική Διατριβή.
4. Οι Σταυροειδείς Εγγεγραμμένοι Ναοί της Μικράς Ασίας, Αθήναι 1978, 8ο, σελ. 122 (Βραβείον Εστίας Νέας Σμύρνης).
5. Γεράκι. Οι Εκκλησίες του Οικισμού (από κοινού μετά του καθηγητού
Ν. Μουτσοπούλου), Θεσσαλονίκη 1981, 4ο, σελ. ΧΙΙ + 250.
6. Παλαιοχριστιανικοί και Βυζαντινοί Μαίανδροι, Αθήναι 1982, 8ο, σελ. 544 - Υφηγεσία.
7. Ο Άγιος Νικόλαος Ιστιαίας Ευβοίας, Αθήναι 1986, 8ο, σελ. 224 (Πρόλογος Χρυσοστόμου Μεσσηνίας).
8. Η Ελληνική Ημισέληνος (από κοινού μετά του καθηγητού Ν. Μουτσοπούλου),
Αθήναι 1988, 8ο, σελ. 125.
9. Άγνωστοι Βυζαντινοί Ναοί Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας, Αθήναι 1990, 8ο, σελ. 301.
10. Εικονογραφία της Ψυχής. Η Ψυχή-Πουλί, Αθήναι 1992, 8ο, σελ. 309 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 1994).
11. Εικονογραφία της Ψυχής. Η Ψυχή-Πεταλούδα, Αθήναι 1993, 8ο, σελ. 277 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 1994) .
12. L' Arte Bizantina in Grecia, Milano 1995, 4ο, pp. 209 (από κοινού με τον καθηγητή Α. Alpagο Novello); που τον επόμενο χρόνο μεταφράστηκε
στα ελληνικά.
13. Αρμενική Ναοδομία, Αθήναι 1996, 4ο, σελ. 64.
14. Θρησκειολογικά και Λαογραφικά Μελετήματα, Αθήναι 1997, 8ο, σελ. 192.
15.Άγνωστοι Βυζαντινοί Ναοί Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας, τόμ. Β', Αθήναι 1998, σελ. 429.
16. Βυζαντινή Ναοδομία στην Νάξο, Αθήναι 2000, 4ο, σελ. 71.
17. Γεράκι. Οι Τοιχογραφίες των Ναών του Κάστρου, Αθήναι 2001, 4ο, σελ. 200.
Δημοσιεύματα (τα κυριώτερα) σε Περιοδικά κ.λ.π.
1. Χρονολογημένες Βυζαντινές Επιγραφές του ΙΓ' καί ΙΔ' αιώνα από τη Νάξο, "Επιθεώρηση Τέχνης", Νο. 90 (Ιούνιος 1962), σελ. 706-711.
2. Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου του Διασορίτου της Τραγαίας Νάξου, "Τεχνικά Χρονικά" (Γενική Έκδοσις), Νο. 217 (Αύγουστος 1962), σελ. 17-27.
3. Ο Ναός του Αγίου Μάμαντος στην Ποταμιά Νάξου, "Τεχνικά Χρονικά" (Γενική Έκδοσις), Νο. 220 (Νοέμβριος 1962), σελ. 39-60.
4. Ο Βυζαντινός Ναός της Αγίας Θέκλας Ευβοίας, "Τεχνικά Χρονικά" (Γενική Έκδοσις), Νο. 227 (Ιούνιος 1963), σελ. 52-75.
5. Ο Ναός του Αγίου Κωνσταντίνου Βουρβουριάς Νάξου, "Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών", τόμ. Γ' (1963), σελ. 553-572.
6. Ο Αρχαιοελληνικός Πύργος του Χειμάρρου στη Νάξο, "Τεχνικός Χρονικός" (Γενική Έκδοσις), Νο. 236 (Μάρτιος 1964), σελ. 52-67.
7. Ο "Άγιος Γεώργιος Γυμνού Ευβοίας, "Τεχνικά Χρονικά" (Επιστημονική
Έκδοσις), τεύχος Β'/1964 (Μάρτιος -Απρίλιος 1964), σελ. 31-37.
8. Κελτική Επιγραφή αναφέρουσα τον οίνον Νάξου, "'Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών", τόμ. Ε' (1965-66), σελ. 688-691.
9. L' Origine delle Chiese dal Tetto Cruciforme, "Palladiο", vol. XVI (1966), pp. 19-44 (σε Ελληνική περίληψη στο "Χαριστήριον εις Α.Κ. Ορλάνδον", τόμ. Β', Αθήναι 1966, σελ. 187-211) .
10. Gli Affreschi Bizantini dell' Isola di Nasso, "Felix Ravenna", Νο. 43 (Dicembre 1966), pp. 53-72.
11. Ο Τρίκογχος Ναός του Αγίου Λαυρεντίου στην Μεζάνιε της Απουλίας,
"Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας", τόμ. Ε' (1966-69), σελ. 175-185, πίν. 78-79.
12. Note sur l' Ascension d' Alexandre en Italie, "Cahiers Archéologiques", vol. XVII (1967), pp. 247-248.
13. L' Ascensione di Alessandro Μagnο nell' Italia del Medioevo, "Θησαυρίσματα", τόμ. Δ' (1967), σελ. 214-222, πίν. ΙΓ' - ΙΖ'.
14. Il Problema della Datazione della Cattolica di Stilo, "Archivio Storico per la Calabria e la Lucania", vol. ΧΧΧV (1967), pp. 31-36, tavv. 2.
15. Οι Σταυροειδείς Εγγεγραμμένοι Ναοί της Σικελίας, και Κάτω Ιταλίας. "Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών", τόμ. ΛΣΤ'
(1968), σελ. 267-334, Ι χάρτης.
16. The Byzαntine Churches of Naxos, "American Journal of Archaeology", vol. LXXII (1968), pp. 283-288, pl. 99-100.
17. Ο Βυζαντινός ναός της Ευαγγελιστρίας εις Επισκοπιανά Πάρου, "Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών", τόμ. Ζ' (1968), σελ. 642-671.
18. Osservazioni sull' Architettura di San Satiro a Milano e sull' Origine delle Chiese Tetraconche Altomedioevali, "Archivio Storico Lombardo", vol: XCV.(1969), pp. 127-140;..tavv: Ι-Χ. Μεταφρασμένο στα αρμενικά', "Επιστημονικόν Πληροφοριακόν Δελτίον", τόμ. V, (Ερεβάν Αρμενίας 1973), σελ. 72-94.
19. Il Castello di Borghetto, "Πεπραγμένα Η' Επιστημονικής Συνόδου Ι.Β.Ι., Αθήναι 25-29.4.1968", Αθήναι 1969, σελ. 233-257.
20. Ο εις Πρωτόρια Πάρου Βυζαντινός Ναΐσκος, "Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών", τόμ. Η' (1969-70), σελ. 287-304.
21. Τα περί Εγκαταστάσεως Μικρασιατών εις Νάξον, "Παρνασσός", τόμ. ΙΒ' (1970), σελ. 416-419.
22. Μια περίπτωση γάμου μετά καπηνίου στη Νάξο, "Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών", τόμ. ΛΘ' -Μ' (1972-73), σελ. 290-294, πίν. 9.
23. Οι πρώτες μνείες της ονομασίας Παναγία η Εκατονταπυλιανή, "Παρνασσός", τόμ. ΙΕ' (1973), σελ. 520-524.
24. Οι κατά τον ΙΣΤ' αιώνα Μητροπολίτες Παροναξίας, "Παρνασσός", τόμ. ΙΣΤ' (1974), σελ. 400-417.
25. Παναγία η Αρκουλιώτισσα, "Παρνασσός", τόμ. ΙΣΤ' (1974), σελ. 533-535.
26. Η Λατρεία του Αγίου Φωκά στη Βυζαντινή Νάξο, "Λαογραφία", τόμ. Α' (1975-76), σελ. 373-374.
27. Συμπληρωματικά για το τοπωνύμιο Μπούρτζι, "Επετηρίς Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών", τόμ. ΣΤ' (1976-77), σελ. 405-408.
28. Τα Μεγαλιθικά Μνημεία της Μάνης (από κοινού μετά του καθηγητού Ν. Μουτσοπούλου), "Πρακτικά Α' Διεθνούς Συνεδρίου Πελοποννησιακών Σπουδών, Σπάρτη 7-14.9.1975", τόμ. Β', Αθήναι 1976-78, σελ. 135-169, πίν. Κ' - ΝΕ'.
29. Άγιος Γεώργιος ο Αρμάς, "Παρνασσός", τόμ. ΙΗ' (1976), σελ. 198-203.
30. Μεγαλιθικά Μνημεία στη Νάξο (από κοινού μετά του καθηγητού Ν. Μουτσοπούλου), "Άνθρωπος", τόμ. Γ' (1976), σελ. 96-104.
31. Further Notes on the Megalithic Monuments οf Naxos, "Balkan Studies", vol. XVIII (1977), pp. 251-259, pl. Ι-ΙΙ. (από κοινού μετά του καθηγητού Ν. Μουτσοπούλου).
32. Οι Ανεμόμυλοι των Βυζαντινών, "Παρνασσός", τόμ. Κ' (1978), σελ. 141-144.
33. Το Στοιχείο της Βασιλοκτονίας σ' ένα ποίημα του Κρυστάλλη, "Παρνασσός", τόμ. Κ' (1978), σελ. 402-410.
34. Το ανακάλημα νεκρού σ' ένα διήγημα του Βιζυηνού, "Παρνασσός", τόμ. Κ' 1978), σελ. 503-509.
35. Συμβολή στην έρευνα του θέματος της φτερωτής ψυχής της Παναγίας. Μια χαλκογραφική πλάκα της Βιβλιοθήκης της Δημητσάνας, "Γορτυνιακά", τόμ. Β' (1978), σελ. 385-393.
36. Θρησκειολογικές και Λαογραφικές Παρατηρήσεις στην πολεοδομική διάρθρωση Θρακικών Οικισμών, "Πρακτικά Γ' Συμποσίου Λαογραφίας Βορειοελλαδικού Χώρου, Αλεξανδρούπολις 10-14.10.1976", Θεσσαλονίκη 1979, σελ. 199-221.
37. Νεώτερες Έρευνες στα Μεγαλιθικά Μνημεία της Μάνης, "Πρακτικά Α' Λακωνικού Συνεδρίου, Σπάρτη - Γύθειον 7-11.10.1977", Αθήναι 1980, τόμ. Β', σελ. 385-390 + 8 πίνακες ά.α.
38. Το έτυμον της ονομασίας του φυτού αρμπαρόρριζα, "Αθηνά", τόμ. ΟΗ' (1980-82), σελ. 93-95.
39. Οι Φτερωτές Ψυχές και η παράστασή τους στην Τέχνη, "Ζυγός", Νο. 45 (Ιανουάριος 1981), σελ. 45-57, 72.
40. Περί του Νεομάρτυρος Κωνσταντίνου (και ουχί Κωνσταντίου) του Ρώσου (από κοινού μετά του Φ.Φάλμπου), "Θεολογία", τόμ. ΝΓ' (1982), σελ. 1150-1156.
41. Επί μιας τοιχογραφίας του Ναού της Αγίας Κυριακής Νάξου, "Δίπτυχα", τόμ. Γ' (1982-83), σελ. 112-123.
42. Η υπό των Ηλείων χρήσις ξύλων λεύκης κατά τας θυσίας του Διός, "Επετηρίς Εταιρείας Ηλειακών Μελετών", τόμ. Β' (1983), σελ. 15-30.
43. Ο Σταυρεπίστεγος Ναός του Προδρόμου στην Τσούκα Μαντουδίου, "Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών", τόμ. ΚΕ' (1983), σελ. 271-280, πίν. 1-8.
44. Ο Δίκογχος Σταυρεπίστεγος Ναός του Προδρόμου στην Βάθεια της Μάνης, "Λακωνικαί Σπουδαί", τόμ. Ζ' (1983), σελ. 139-153.
45. Πρόσθετα Αστρονομικά Δεδομένα για την Ερμηνεία της Οκταετηρίδος, "Φίλια Έπη εις Γεώργιον Ε. Μυλωνάν", τόμ. Β', Αθήναι 1987, σελ. 205-214.
46. Τα Ντολμέν στη "Γιαλόμαντρα" της Σαμοθράκης, "Η Ιστορική, Αρχαιολογική και Λαογραφική Έρευνα για την Θράκη", Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 13-37 (από κοινού μετά του καθηγητού Ν. Μουτσοπούλου)
47. Επί Ξυρού Ακμής, "Παρνασσός", τόμ. Λ' (1988), σελ. 306-310.
48. Η Ταύτισις της Gethuria του Edrisi με το Γεράκι, "Λακωνικαί Σπουδαί", τόμ. Θ' (1988), σελ. 61-69 (από κοινού μετά του καθηγητού Ν. Μουτσοπούλου).
49. Κάδμου Αΐδιος Ενιαυτός, "Επετηρίς Εταιρείας Βοιωτικών Μελετών", τόμ. Α/α (1988), σελ. 147-159.
50. La Datazione della Chiesa di Soradir, "Studi in Memoria di Giuseppe Bovini", vol. Ι, Ravenna 1989, pp. 203-222.
51. Παναγία η Καλορίτισσα, "Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών", τόμ. ΙΓ' (1985-90), σελ. 63-75.
52. Le Culte de Saint Grégoire l' Illuminateur en Grèce, "Βυζαντινά",. ΙΣΤ' (1991), σελ. 143-166 (από κοινού μετά του καθηγητού Ν. Μουτσοπούλου).
53. Νηνί. Σημασιολογικά και Παράλληλα, "Πεπραγμένα ΣΤ' Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου", τόμ. Β', Χανιά 1991, σελ. 157-167.
54. Τυπολογική και Μορφολογική Θεώρηση της Μεταβυζαντινής Ναοδομίας των Κυκλάδων, "Εκκλησίες στην Ελλάδα μετά την Άλωση", τόμ. IV, Αθήναι 1993, σελ. 185-212.
55. Θρησκειολογικά στον "Νέο Ερωτόκριτο" του Παντελή Πρεβελάκη, "Τόμος Τιμητικός Κ.Ν. Τριανταφύλλου", Πάτραι 1993, σελ. 835-839.
56. Η λευκότης των Κυκλαδικών Οικισμών, "Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών", τόμ. ΙΒ' (1995), σελ. 385-390.
57. Παρατηρήσεις στην Αρχιτεκτονική του Αγίου Χαραλάμπους Μαρωνείας, "Ελληνικά", τόμ. 45 (Θεσσαλονίκη 1995), σελ. 132-134.
58. Η Βασιλική του Αγίου Ισιδώρου στην Τραγαία Νάξου, "Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών", τόμ. ΙΕ' (1995), σελ. 247-306.
59. Γύρω από τον "Λαβύρινθο" του Παναγή Λεκατσά, "Ουτοπία", Νο. 20 (Μάϊος - Ιούνιος 1996: Αφιέρωμα στον Παναγή Λεκατσά), σελ. 93-97.
60. Ο Λυχνίτης των Αρχαίων, "Αθηνά", τόμ. ΠΒ' (1997-98), σελ. 85-105.
61. Θεός Σωτήρ - Θεά Σώτειρα, "Αθηνά", τόμ. ΠΒ' (1997-98), σελ. 106.
62. Οι Βυζαντινοί Ναοί της Πάρου, "Η Εκατονταπυλιανή και η Χριστιανική Πάρος. Πρακτικά Συνεδρίου", Πάρος 1998, σελ. 193-203.
63. Ο Ναός της Παναγίτσας στην Βαλύρα της Μεσσηνίας, "Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας", τόμ. Κ' (1998-99), σελ. 129-132.
64. Ο Άγιος Γεώργιος ο Γοργός, "Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών", τόμ. ΜΘ' (1994-98), σελ. 86.
65. Τα περί δήθεν χρήσεως παριανού μαρμάρου κατά την ανοικοδόμησιν του Ναού του Σολομώντος, "Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών", τόμ. ΜΘ' (1994-98), σελ. 115-119.
66. Η Μεταφυσική Μαγγανεία των Υδάτων, "Το Νερό Πηγή Ζωής, Κίνησης, Καθαρμού", Αθήναι 1999, σελ. 73-76.
67. Και πάλιν περί του Αγίου Λεοντίου του Νέου, "Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών", τόμ. Ν' (1999-2000), σελ. 5-8.
68. Σπάνιοι και Ανύπαρκτοί τινες Άγιοι, "Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών", τόμ. Ν' (1999-2000), σελ. 381-402.
69. Το Εικονογραφικόν Θέμα "Άνω σε εν Θρόνω και κάτω εν Τάφω" εν Νοτίω Ελλάδι, "Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών", τόμ. Ν' (1999-2000), σελ. 489-500.
70. Ο Σταυρεπίστεγος Βυζαντινός Ναός της Αγίας Τρίτης Καθενών Ευβοίας, "Αρχείον Eυβοϊκώv Μελετών", τόμ. ΛΓ' (1998-2000), σελ. 49-64 + 27 πίνακες.
|
