Άγγελος Δεληβορριάς
Αποχαιρετώντας έναν φίλο
Από το The New Griffon, Περιοδική Έκδοση της Γενναδίου Βιβλιοθήκης.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ τα λόγια είναι πάντοτε φτωχά,συμβατικά και ανήμπορα. Ακόμα και όταν τους αποχαιρετούμε , οι σκέψεις μας φτερουγίζουν, άλλωστε, σε ευφρόσυνες στιγμές: στη χαρά των εκπλήξεων που προκαλούν τα αναπάντεχα συναπαντήματα, στην ψυχική ευφορία που μας γεμίζουν οι προγραμματισμένες συναντήσεις, στα χαρμόσυνα καλωσορίσματα, στην ένταση της ζωντανής επαφής.
Το τι έχασε η έρευνα με το θάνατο του Στήβεν Ράνσιμαν τονίστηκε ήδη αρκετά και από αρμοδιότερους. Εγώ θα σταθώ στην αίσθηση της μοναξιάς που κατασταλάζει μέσα μας, καθώς φεύγει και ο τελευταίος εκπρόσωπος μιας γενιάς στην οποία χρωστάμε πολλά. Στην οποία οφείλουμε κυρίως το δίδαγμα της εναρμόνισης του ειδικού ενδιαφέροντος με τις γενικότερες ανάγκες, την εννόηση του προσωπικού στόχου μέσα από το πρίσμα του κοινωνικού καθήκοντος, τη συνειδητοποίηση της ταυτότητας που διέπει το χρέος προς την επιστήμη και το χρέος προς τον άνθρωπο. Κι ακόμα, τη γοητεία που μας υπόσχεται η ισοτιμία του θεωρητικού στοχασμού με την πνευματική ανάλωση στο χώρο της συγκεκριμένης πράξεως, την αφοσίωση στίς επιταγές της μαχητικής υπεράσπισης των ιδεών, την πίστη στις ευοίωνες προοπτικές της ανοιχτής ματιάς, πέρα από τα στεγανά των επιμέρους κλάδων και τη μικροψυχία των εκφραστών τους.
Θα σταθώ κυρίως στον δάσκαλο,ή μάλλον στον πολύτιμο φίλο με τη μεγάλη ακτινοβολία της νεανικότητας, με τη μαγεία του καίριου λόγου και το εύρος της δικαιωμένης σοφίας. Έναν φίλο με ακατάβλητα δηκτικό χιούμορ, αλλά και με απέραντη αντοχή στις ιδεολογικές αντεπιθέσεις, που, ακόμα και όταν απουσίαζε, εξασφάλιζε τη βεβαιότητα ότι είναι παρών, για να προσφέρει απλόχερα τη βοήθεια του, χωρίς να τσιγκουνεύεται τις γνώσεις, τη θέση και το κύρος του. Όχι μόνο κατά την περίοδο της δικτατορίας, αλλά και σε πολλές άλλες ομαλές ή ανώμαλες στιγμές.
Τη φιλία του Ράνσιμαν με το Μουσείο Μπενάκη θα ανακαλεί στους έλληνες καί ξένους επισκέπτες μια σπάνια άποψη της Θήβας στα 1819, πρόσφατη σχετικά δωρεά του. Εγώ, ωστόσο, θα θυμάμαι πάντα τις δέκα μέρες που πέρασα κοντά του, τον πύργο με τα «φαντάσματα» της Σκοτίας,τους θησαυρούς των ιδιωτικών συλλογών στα κάστρα και τα παλάτια που άνοιγαν τις πόρτες τους να μας υποδεχθούν, τις ατελείωτες παθιασμένες βραδινές συζητήσεις για το ρόλο των ξένων δυνάμεων και τις νωπές αναμνήσεις της επταετίας, για την Ιστορία ως εμπειρία και ως διδαχή, για την Ελλάδα του παρελθόντος και τις προσδοκίες μιας άλλης Ελλάδας του μέλλοντος.
Θα τον θυμάμαι σαν ένα καθαρόαιμο Σκότο, με μια απρόσμενα όμως μεσογειακή ιδιοσυγκρασία. Σαν έναν δικό μας δηλαδή άνθρωπο, έναν πιστό φίλο.
|
