|
"ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ
ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΕ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ"
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗ,
† Αρχιεπισκόπου Αθηνών |
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΚΤΟΝ
ΑΙ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΙ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΩΝ «ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ» ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΑΥΤΩΝ
2. Η παράταξις του «Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης» μετά τον θάνατον αυτού. Το κύρος των χειροτονιών των «Αρχιερέων αυτής.
Από του 1950 έτους, πολύ προ του θανάτου του «πρ. Φλωρίνης» η υπ' αυτόν παράταξις, καίτοι κατέβαλε προσπαθείας προς γεφύρωσιν του μεταξύ αυτής και ετέρας ομάδος χάσματος ουδέν κατορθώσατο. Εν τω μεταξύ και τα ενταθέντα εναντίον αμφοτέρων των παρατάξεων μέτρα διώξεως της Πολιτείας, τα ληφθέντα επί Αρχιεπ/που Σπυρίδωνος ου μόνον δεν ίσχυσαν εις την σφυρηλάτησιν δεσμών
.ενότητος μεταξύ αυτών, αλλ' αντιθέτως προσέφερον νέα επιχειρήματα εις την αντίπαλον παράταξιν Ματθαίου, δι' ων αύτη κατεμέμφθη του «πρ. Φλωρίνης» ως συμπράξαντος μετά προδοτών, λόγω του ότι διατελών ούτος εν περιορισμώ εν τη Ι. Μονή Υψηλού Μυτιλήνης συμπροσηυχήθη δήθεν μετά κακοδόξων κληρικών(59). Η επακολουθήσασα εν έτει 1952 παραίτησις των τριών «Αρχιερέων» της παρατάξεως ταύτης «εκ της ενασκήσεως των ποιμαντορικών των καθηκόντων»
χαρακτηρισθείσα, υπό των αντιφρονούντων παλαιοημερολογιτών ως «τραγική κωμωδία», «εμπαιγμός των θείων» και «διακωμώδησις της ορθοδοξίας»(60) και η μετ' ολίγον ανάκλησις αυτής υπό μόνου του «πρ. Φλωρίνης» χαρακτηρισθείσα και αύτη υπό των αυτών κύκλων ως «μεγαλομεγέθης εμπαιγμός» και «παχύδερμος αναισχυντία»(61) συνέβαλον εις την περαιτέρω της παρατάξεως ταύτης αποδυνάμωσιν, ήτις επλήγη εις τα καίρια διά της εν έτει 1953 επιστροφής εις τους κόλπους της κανονικής Εκκλησίας της Ελλάδος των δύο «Αρχιερέων» αυτής, ήτοι των «Μεγαρίδος» Χριστοφόρου. και «Διαυλείας» Πολυκάρπου(62) οίτινες εγένοντο δεκτοί ως Επίσκοποι. Δεινότερον όλων όμως πλήγμα υπέστη η παράταξις αύτη διά της εκδημίας του αρχηγού αυτής «πρ. Φλωρίνης» Χρυσοστόμου, επισυμβάσης τω 1955.
Την ηγεσίαν αυτής ανέλαβεν έκτοτε, κατά τα προειρημένα, Εκκλησιαστική
Επιτροπή εκ κληρικών υπό τον Αρχιμ. Ακάκιον Παππάν(63), τάξασα ως πρωταρχικόν αυτής σκοπόν την απόκτησιν Ιεράρχου ηγέτου της παρατάξεως(64) με
τήρησιν των κανονικών προϋποθέσεων αναδείξεως αυτού(65). Προς τούτο απηυθύνθη αύτη προς πάσαν κατεύθυνσιν εν τε τω εσωτερικώ και τω εξωτερικώ ως και προς τον Πατριάρχην Αλεξανδρείας Χριστοφόρον, κατά την εν έτει 1958 άφιξιν αυτού ενταύθα, εκδηλώσαντα, ως φαίνεται, την πρόθεσιν όπως χειροτονήση Επίσκοπον τιθέμενον επί κεφαλής αυτής, και απευθύναντα και προς τον Αρχιεπίσκοπον Θεόκλητον συνηγορίας έγγραφον υπέρ των
παλαιοημερολογιτών, συνιστών την επάνοδον αμφοτέρων των Εκκλησιών εις το παλ. ημερολόγιον(66). Η τοιαύτη ενέργεια ενέβαλεν, ως εικός, εις ζωηράν ανησυχίαν την Εκκλησίαν της Ελλάδος(67) ήτις ενέτεινε την προσοχήν αυτής επί του σημείου της χειροτονίας, επιθυμούσα την αποτροπήν τοιούτου απευκταίου, μέλλοντος να οδηγήση εις κατάρρευσιν τας ελπίδας αυτής περί αφομοιώσεως του παλαιοημερολογιτικού στοιχείου.
Εν τούτοις εκείνο όπερ απηύχετο η Εκκλησία, μετ' ολίγον επραγματώθη διά της εν Αμερική χειροτονίας τη 6 Δεκεμβρίου 1960 εις Επίσκοπον του αρχιμ. Ακακίου Παππά, διά χειρών Επισκόπων, ως ελέχθη, της εν Αμερική Ορθοδόξου ρωσικής υπερορίου Εκκλησίας(68) ήτις, σημειωτέον, διετήρει ότε κανονικάς σχέσεις μετά του Οικουμ. Πατριαρχείου(69) Αι συνθήκαι υφ' ας ετελέσθη η χειροτονία αύτη παρέμειναν επί μακρόν άγνωστοι εις το πολύ δημόσιον. Ολίγας ημέρας μετ' αυτήν, το επίσημον όργανον της παρατάξεως «Η Φωνή της Ορθοδοξίας» ανήγγειλεν ότι ο Πρόεδρος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής αρχιμ. Ακάκιος Παππάς είχε μεταβεί εις χώραν μακρυνήν επέκεινα του ωκεανού, ένθα εχειροτονήθη Επίσκοπος κατά τρόπον κανονικόν υπό τον τίτλον της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Ταλαντίου, χωρίς να αποκαλυφθώσι τα ονόματα των χειροτονησάντων Αρχιερέων. Η αοριστία τόσον της χειροτονίας, όσον και των εν γένει συνθηκών υφ ας αύτη ετελεσθη, εγέννησεν, ως ήτο φυσικόν, κλίμα γενικής επιφυλακτικότηνος έναντι της ειδήσεως(70). Εξαίρεσιν του κανόνος τούτου απετέλεσαν τούτο μεν οπαδοί τινες της παρατάξεως πανηγυρίζοντες διά το γεγονός, αλλά μη προσάγοντες αποδεικτικά τούτου στοιχεία, τούτο δε η θρησκευτική εφημερίς «Τύπος- Ορθόδοξος-Χριστιανικός» ήτις εβεβαίου ότι ο διαληφθείς Ακάκιος είχε χειροτονηθή υπό Επισκόπων της υπερορίου ρωσικής Εκκλησίας της Αμερικής(71).
Εν έτει 1961 ο «κλήρος» της παρατάξεως εδήλωσεν ότι δεν αμφιβάλλει περί της κανονικότητος της χειροτονίας του Ακακίου, αντλών την βεβαιότητα αυτού ταύτην «εκ τε της ομολογίας του ιδίου γενομένης γυμνή τη κεφαλή ενώπιον (αυτού) και εκ μαρτυρικών καταθέσεων αξιοπίστων μαρτύρων»(72), ενώ ο χειροτονηθείς εν τη πρώτη αυτού Ποιμαντορική Εγκυκλίω απέφυγε να παράσχη συγκεκριμένα στοιχεία, περιορισθείς ίνα δηλώση, απλώς και αορίστως τα εξής σχετικώς: «υπείκοντες εις την ψήφον του ιερού Κλήρου μετέβημεν και ελάβομεν κανονικώς εκ των χειρών εν ενεργεία ομοδόξων κανονικών Επισκόπων το μέγα και υψηλόν αξίωμα της Αρχιερωσύνης διά την πάλαι ποτέ διαλάμψασαν Επισκοπήν του Ταλαντίου»(73).
Το όλον τούτο θέμα παρέμενεν κατά ταύτα εν πλήρει συσκοτίσει παρά τα φημολογούμενα περί του τόπου και των Αρχιερέων, οίτινες ετέλεσαν την χειροτονίαν, έως ου μόλις εν έτει 1967 εδημοσιεύθη εν Αθήναις επιστολή του Μητροπολίτου Φιλαρέτου της Ν. Υόρκης βεβαιούντος ότι ο Ακάκιος Παππάς είχε κανονικώς χειροτονηθή υπό δύο Ιεραρχών υπαγομένων αυτώ, ήτοι των Αρχιεπισκόπου Σικάγου Σεραφείμ Ιβάνωφ και του ρουμάνου Επισκόπου Θεοφίλου Ιονέσκου(74). Αξιοσημείωτον εν προκειμένω είναι ότι ο μνημονευθείς ρουμάνος Επίσκοπος δι' επιστολής του διέψευσεν ότι μετέσχε της χειροτονίας του Ακακίου(75), ενώ ο εκ της Συνόδου του Φιλαρέτου εξαρτώμενος εφημέριος εν Γενεύη πρεσβ. Βασ. Σακκάς υπεστήριξεν ότι η χειροτονία του Ακακίου υπήρξε βεβιασμένη, λάθρα της Συνόδου γενομένη και εν παρακοή(76).
Το πρόβλημα της «κανονικότητος» της χειροτονίας του Ακακίου είναι λίαν σοβαρόν διότι οι «Επίσκοποι» οίτινες συγκροτούσι σήμερον την Ι. Σύνοδον των ΓΟΧ της παρατάξεως του «πρ. Φλωρίνης» προέρχονται εκ του Ακακίου, ούτως, ώστε η κανονική ή μη κανονική εκείνου θέσις να επηρεάζη αφεύκτως και αμέσως και την τούτων κανονικότητα ή αντικανονικότητα. Δεν είναι δε άνευ σημασίας και η έρευνα περί της κανονικότητος των χειροτονιών αυτών εις διακόνους και πρεσβυτέρους, εφ' όσον είναι γνωστόν, ότι οι πλείστοι, αυτών αν μη πάντες, έλαβον τας τοιαύτας χειροτονίας παρά καθηρημένων Επισκόπων ή και παρά σχισματικών εισέτι, δεδομένου ότι οι χειροτονήσαντες αυτούς εις τον πρώτον ή δεύτερον βαθμόν της ιερωσύνης «πρ. Φλωρίνης» και οι συν αυτώ, πριν προσχωρήσωσιν εις τον παλαιοημερολογιτισμόν ευρίσκοντο επί 11ετίαν όλην, ήτοι από του 1924-1935, εν
τοις κόλποις της, κατά την εαυτών θεωρίαν, σχισματικής Εκκλησίας της Ελλάδος ούδεμιάς Συνόδου απαλλαξάσης τούτους του κανονικού αυτών ρύπου.
Προς διάλυσιν των σχετικών αποριών και αμφιβολιών ο διαληφθείς Ακάκιος προσήνεγκε βραδύτερον χειροτονητήριον εκδεδομένον υπό του Αρχιεπισκόπου
Σικάγου και Ντητρόϊτ Σεραφείμ. Τούτο αναφέρει ότι ο εκδούς Επίσκοπος, ομού μεθ' ενός ετέρου Ιεράρχου της εν Αμερική υπερορίου ρωσικής Εκκλησίας, εχειροτόνησαν εις Επίσκοπον Ταλαντίου τον Αρχιμ. Ακάκιον τη 9 Δεκεμβρίου 1960 εν Ντητρόϊτ(77), βεβαιών ότι η χειροτονία αύτη «δέον να θεωρηθή νόμιμος έστω και αν εγένετο άνεύ γνώσεως της ιδίας (αυτού του χειροτονήσαντος) Συνόδου». Εντύπωσιν προκαλεί ευθύς εξ αρχής η επιμελής αποφυγή της αναγραφής του ονόματος του συμπράξαντος Επισκόπου(78). Εάν γίνη δεκτόν ότι ούτος υπήρξεν ο ρουμάνος Επίσκοπος Θεόφιλος Ιονέσκου(79), η χειροτονία δύναται να πάσχη κανονικώς, απλούστατα διότι ούτος υπήρξε νεοημερολογίτης και άρα σχισματικός, κατά την αντίληψιν των παλ/τών(80). Αλλ' η χειροτονία πάσχει και εκ του λόγου ότι μόνον δύο Επίσκοποι ετέλεσαν ταύτην, ενώ κατά την αρχαίαν τάξιν «οι Επίσκοποι των Εκκλησιών εκάστης Επαρχίας και ο Μητροπολίτης εξελέγοντο, εχειροτονούντο και εκρίνοντο υπό των Επισκόπων της αυτής Επαρχίας εν επαρχιακή συνόδω συνερχομένων υπό την προεδρίαν του της Μητροπόλεως επισκόπου»(81). Επί πλέον ό μεν Α' Αποστολικός Κανών επάγεται: «Επίσκοπος χειροτονείσθω υπό Επισκόπων δύο ή τριών», αλλά βραδύτερον η Εκκλησία διά του Δ' Κανόνος της Α' Οικουμ. Συνόδου απήτησεν όπως πάντες οι εν τη Επαρχία Επίσκοποι ψηφίζωσι τον Επίσκοπον, και εν απολύτω ανάγκη τρεις τουλάχιστον, συμψήφων γενομένων και των λοιπών. Τα αυτά ορίζουσι και οί ΙΘ' της Αντιοχείας, ΙΓ' και ΝΗ' της εν Καρθαγένη. Το γεγονός εξ άλλου ότι η χειροτονία ετελέσθη δίχα γνώσεως της Συνόδου καθιστά ταύτην επί μάλλον κανονικώς επιλήψιμον, άτε κατά παράβασιν των Ι. Κανόνων ΛΔ' Αποστολικού, Δ' της Α' Οικουμενικής, ΣΤ' της αυτής, ΚΗ' της Δ' Οικουμενικής, ΙΘ' της εν Αντιοχεία, ΚΓ' της αυτής, ΙΒ' της εν Λαοδικεία και ΙΓ' της εν Καρθαγένη τελεσθείσαν. Οι Ιεροί ούτοι κανόνες επιβάλλουσιν όπως μη αγνοήται ο πρώτος εκάστης Εκκλησίας, δεδομένου ότι «το κύρος των γινομένων δίδοσθαι καθ' εκάστην Επαρχίαν τω Μητροπολίτη», και όπως μη χειροτονήται Επίσκοπος χωρίς της γνώμης του πρώτου, επί ποινή ακυρότητος της χειροτονίας(82). Ωσαύτως εντέλλονται όπως μη αγνοώνται εν προκειμένω οι της Επαρχίας Επίσκοποι, οίτινες και προέρχονται εις την εκλογήν και χειροτονίαν Επισκόπου. Ταύτα πάντα φαίνεται αγνοών ο δους το διαληφθέν χειροτονητήριον ρώσος Επίσκοπος, όστις εις πείσμα των Ι. τούτων Κανόνων δηλοί ότι ετέλεσε την χειροτονίαν άνευ γνώσεως και αδείας της εις ην ανήκει Ι. Συνόδου. Κατά τινα μαρτυρίαν ο Ιεράρχης ούτος ετιμωρήθη δι' αργίας υπό της Συνόδου αυτού(83).
Βασικόν ελάττωμα και της χειροτονίας ταύτης είναι ωσαύτως το υπερόριον αυτής, ως ήδη παρετηρήθη(84). Τόσον ο ΛΕ' Αποστολικός Κανών, όσον και ο Β' της Β' Οικουμενικής, ο Η' της Γ', καθώς και οι ΚΗ' της Δ', ΙΓ' της εν Αντιοχεία, ΚΒ' της αυτής ορίζουσιν άκυρον είναι την υπερόριον χειροτονίαν(85). Ευνόητον βεβαίως ότι η πρόσκλησις ή και η παράκλησις εισέτι των εν Ελλάδι παλαιοημερολογιτών προς τους εν Αμερική ρώσους Επισκόπους όπως προβώσιν εις χειροτονίας Επισκόπων αυτών, δεν κείται εντός του πνεύματος των ειρημένων Ι. Κανόνων, οίτινες προϋποθέτουσι κανονικώς υφισταμένας εκατέρωθεν Εκκλησίας και αδυναμίαν του ή των Επισκόπων της μιας προς τέλεσιν κανονικής τινος πράξεως, ην αναλαμβάνουσι να επιτελέσωσι μετά παράκλησιν του ή των αδυνατούντων Επισκόπων οι Επίσκοποι της ετέρας. Επί πλέον το γεγονός, ότι η εν Αμερική ρωσική ορθόδοξος Εκκλησία της διασποράς προέβη εις χειροτονίαν Επισκόπου διά ξένην τοπικήν Εκκλησίαν αναγνωριζομένην τότε ως ορθόδοξον και αξιουμένην κοινωνίας, αφαιρεί παν δικαιολογητικόν στοιχείον, όπισθεν του οποίου θα ήτο ενδεχομένως δυνατόν να καλυφθή η αντικανονική αύτη πράξις(86). Πάντως και από ακραιφνών παλαιοημερολογιτικών χειλέων αναγνωρίζεται η αντικανονικότης της χειροτονίας ταύτης, ενώ η γενομένη μετά ταύτα αναγνώρισις αυτής υπό της Ι.Σ. του Μητροπολίτου Φιλαρέτου εμφανίζεται ως εξ ανάγκης γενομένη, εφ' όσον, εν εναντία περιπτώσει,έδει να καθαιρεθώσιν οι χειροτονήσαντες τον Ακάκιον δύο Ιεράρχαι(87). Προς τούτοις και η τυχόν επίκλησις παραδειγμάτων εκ της ιστορίας επεμβάσεως ξένων Ιεραρχών, και δη και του Μ. Βασιλείου, εις αλλοτρίας επισκοπικάς περιοχάς, δεν δύναται να προσδώση κανονικόν κύρος εις την αντικανονικήν χειροτονίαν του Ακακίου, τοσούτω μάλλον καθ' όσον και αυτός ο Μ. Βασίλειος, αναγνωρίζων το αντικανονικόν της επεμβάσεως αυτού εις Πόντον, έγραφε προς τον Σαμοσάτων Ευσέβιον, «ει ου δη μη κατοκνείν τας υπερορίους χειροτονίας»(88).Τούτ' αυτό λεκτέον και ως προς τας, ένεκα «της πρωτευούσης και προεξαρχούσης θέσεως της Εκκλησίας Κων/λεως» από της Δ' Οικουμενικής Συνόδου και εντεύθεν προνομιακάς μεν αλλά και ευεργετικάς αυτής επεμβάσεις(89) επί ξένων Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Τας κανονικάς ατελείας της χειροτονίας του Ακακίου και κατά συνέπειαν και των υπ' αυτού εν συνεχεία τελεσθεισών ετέρων χειροτονιών δεν δύναται, φρονούμεν, να άρη η μεταγενεστέρα αναγνώρισις αυτών αρχικώς μεν προσωπικώς υπό του Φιλαρέτου είτα δε και υπό της Συνόδού αυτού, τόσον οψίμως γενομένη και μη δυναμένη να ευσταθήση κανονικώς. Συγκεκριμένως ο Πρόεδρος της Συνόδου των Επισκόπων της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της διασποράς, Μητροπολίτης Φιλάρετος, διά του από 30 Μαΐου-12 Ιουνίου 1969 Γράμματος αυτού προς τον «Αρχιεπ/πον Αυξέντιον» ανεγνώρισε το κύρος των επισκοπικών χειροτονιών του Ακακίου και εδήλωσεν ότι η κατ' αυτόν Εκκλησία «θα είναι εν πλήρει επικοινωνία» μετά των εν Ελλάδι ΓΟΧ της παρατάξεως ταύτης(90). Τούτο επανέλαβε και διά του από 18/31 Δεκεμβρίου 1969 ομοίου Γράμματος(91). Βραδύτερον αφίχθη εις Αθήνας ο Αρχιεπίσκοπος Χιλής Λεόντιος, ανήκων εις την Σύνοδον του Μητροπολίτου Φιλαρέτου, όστις εχειροτόνησε μετά του Ακακίου ετέρους «Αρχιερείς» των ΓΟΧ(92), διό και θεωρείται υπ' αυτών ως «μεγίστας υπηρεσίας προσενεγκών εις τον Ιερόν αγώνα»(93). Αλλ' η εν Αμερική υπερόριος ρωσική Ιεραρχία προσέθεσεν εις την άλλως ισχυρώς στασιαζομένην κανονικήν αυτής θέσιν και κατάστασιν μίαν επί πλέον αντικανονικότητα(94).
Η εν έτει 1960 γενομένη, κατά τα άνω, εν ΗΠΑ χειροτονία του Αρχιμ. Ακακίου Παππά, ζωηρώς αμφισβητηθείσα τότε(95) ,επέσυρε την προσοχήν τόσον της ΔΙΣ όσον και του εκκλησιαστικού τύπου της Ελλάδος. Κατά την συνεδρίαν της ΔΙΣ της 31-1-1961 ανεκοινώθη υπό του Μακ. Προέδρού Αρχιεπισκόπου Θεοκλήτου η εις Ελλάδα επάνοδος του χειροτονηθέντος ως και τα υπέρ αυτού προς την Κυβέρνησιν διαβήματα της διοικήσεως των παλαιοημερολογιτών(96). Αλλά την προσοχήν της ΔΙΣ τότε απερρόφησεν ο εξ άλλης χειροτονίας του εν Αμερική ρώσου Μητροπολίτου Αναστασίου επικρεμάμενος κατά της ενότητος της εν Αυστραλία, ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας κίνδυνος. Αποτέλεσμα τούτου υπήρξεν η αδράνεια της Ι. Συνόδου προ του ενώπιον των εαυτής πυλών αφιχθέντος κινδύνου, όστις, κατόπιν τούτου, διέβη τας πύλας. Διότι μετ' ου πολύ, αφίκετο εν Ελλάδι, ως προελέχθη. ο ρώσος Αρχιεπίσκοπος Χιλής Λεόντιος(97), διαμένων και ούτος εν ΗΠΑ και ανήκων εις την υπερόριον Εκκλησίαν του Φιλαρέτου, όστις ομού μετά του «Ταλαντίου» Ακακίου προέβη ενταύθα εις χειροτονίας πέντε «Επισκόπων» παλαιοημερολογιτών(98). Και η μεν ΔΙΣ διεμαρτυρήθη τότε προς το Υπουργείον Εσωτερικών και ηξίωσε την δίωξιν των χειροτονηθέντων(99) το δε Υπουργείον Εθν. Παιδείας και Θρησκευμάτων εχαρακτήρισε τας εν λόγω χειροτονίας αυθαιρέτους και αντικανονικάς άτε «των χειροτονηθέντων στερουμένων των ηθικών και τυπικών προσόντων»(100). Την αυτήν άποψιν διετύπωσε βραδύτερον και δη και εν τη από 5-4-1971 εισηγήσει αυτής η Μ.Σ.Ε. επί των Κανονικών Ζητημάτων, αποφηναμένη ακύρους είναι τας τοιαύτας χειροτονίας Επισκόπων, ους εχαρακτήρισεν ως στερουμένους Αποστολικής διαδοχής τας δε υπ' αυτών γενομένας χειροτονίας πρεσβυτέρων ως αντικανονικάς και παρανόμους(101). Διά διαφορετικόν λόγον θεωρεί ακύρους τας χειροτονίας ταύτας των Επισκόπων ο αρχιμ. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, ήτοι διότι ούτοι εχειροτονήθησαν διάκονοι και πρεσβύτεροι παρά καθηρημένων Επισκόπων ήτοι των «πρ. Φλωρίνης», τ. «Δημητριάδος» και «Βρεσθένης» Ματθαίου, χωρίς να αρθή προηγουμένως συνοδικώς η καθαίρεσις αυτών(102).
Η σοβαρότης του ζητήματος ήγαγε τότε την ΔΙΣ εις την απόφασιν όπως παραπέμψη τούτο τη ΙΣΙ(103) και οργανώση ευρείαν σύσκεψιν μετά κυβερνητικών παραγόντων προς αντιμετώπισιν της καταστάσεως(104). Aι χειροτονίαι αύται εξ άλλου εδημιούργησαν και ενδοπαραταξιακόν πρόβλημα, διότι η διοίκησις της Ελληνικής Εκκλησίας των ΓΟΧ διά του υπ' αριθμ. 99/18-31 Ιανουαρίου 1963 υπομνήματος αυτής προς την Ιεραρχίαν της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος,
χαρακτηρίζουσα τας γενομένας χειροτονίας ως ακύρους και αμφισβητούσα την
κανονικότητα αυτών, υπέβαλεν ως λύσιν του παλαιοημερολογιτικού είτε την
επαναφοράν του παλ. ημερολογίου εν τη Εκκλησία, είτε την μη αντίδρασιν αυτής
εις ενδεχομένην προσχώρησιν εις τό κίνημα Ελλήνων Ιεραρχών «επιθυμούντων να
συνεχίσουν το συνετόν έργον του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου της Εκκλησίας μας
πρ. Φλωρίνης» εκφράζουσα συνάμα την ελπίδα ότι oι τοιούτοι θα αναδειχθώσι «μαγνήται εκκλησ. έλξεως εφελκύοντες τους ευσεβείς παλαιοημερολογίτας και απογυμνώνοντες τους τολμηρούς ανατροπείς των θείων και Ιερών Κανόνων»(105). Η ενέργεια αύτη εδίχασε την παράταξιν ταύτην των του «πρ. Φλωρίνης», η δε υπό την επιρροήν των χειροτονηθέντων τελούσα μερίς αυτής διεκήρυξε την βεβαιότητα αυτής περί της κανονικότητος της χειροτονίας αυτών(106) συνεσπειρώθη πέριξ αυτών και απετέλεσε, συν τω χρόνω; συμπαγή όγκον διεκδικούντα την δικαίωσιν του
παλαιοημερολογιτικού αγώνος. Παραλλήλως και οι υπό αμφισβήτησιν «Επίσκοποι», αναλαβόντες περιοδείας ανά τα Παραρτήματα αυτών εν Ελλάδι, επεδίωξαν όπως ισχυροποιήσωσι τους δεσμούς αυτών προς το κέντρον(107).
Τη 1-12-1963 απεβίωσεν ο «Ταλαντίου» Ακάκιος(108) η δε εναπομείνασα τετράς των «Επισκόπων» της παρατάξεως ανέδειξε «καθ' υπόδειξιν και απαίτησιν του Μακ. Αρχιεπ/που Χιλής κ. Λεοντίου» «Αρχιεπίσκοπον» τών ΓΟΧ τον από Γαρδικίου Αυξέντιον Πάστραν(109) ως έχοντα τα πρεσβεία της αρχιερωσύνης και τούτο παρά τας διατυπωθείσας αντιρρήσεις ομάδος λαϊκών, επιμενόντων επί της ανάγκης της αναδείξεως του Αρχιεπ/που ψήφω κλήρου και λαού(110), αφ' ων διεχωρίσθησαν έτεροι λαϊκοί παράγοντες της ιδίας παρατάξεως(111) ενώ το εν έτει 1964 συνελθόν Πανελλαδικόν Ιερατικόν Συνέδριον εκηρύχθη υπέρ τής εκλογής των Αρχιερέων υπό μόνων των Επισκόπων(112). Εν έτει 1967 η υπό τον Αυξέντιον Πάστραν «Ι. Σύνοδος» των ΓΟΧ ωνόμασε τον «Αστορίας» Πέτρον Αστυφίδην μέλος αυτής και Έξαρχον αυτής εν Αμερική(113). Τη δε 18/31 Δεκεμβρίου 1969 η υπό τον Φιλάρετον Σύνοδος της υπερορίου ρωσικής Εκκλησίας εν Αμερική ανεγνώρισε το έγκυρον των επισκοπικών χειροτονιών της παρατάξεως του «πρ. Φλωρίνης»(114) και ενεκαινίασε περίοδον συνεργασίας μετά των εν Ελλάδι παλαιοημερολογιτών της παρατάξεως ταύτης, θέσασα τούτους, παρά πάσαν κανονικήν τάξιν, υπό την προστασίαν αυτής και αποβάσα και « πνευματική μήτηρ»(115) και «αδελφή των ΓΟΧ Ελλάδος»(116). Σημειωτέον ότι η παράλληλος αναγνώρισις υπό της Εκκλησίας του Μητροπολίτου Φιλαρέτου αμφοτέρων των εν Ελλάδι παλαιοημερολογιτικών παρατάξεων, αποδίδεται υπό του Επισκόπου Λαύρου, Γραμματέως της Συνόδου ταύτης, εις την πρόθεσιν του Φιλαρέτου όπως διευκολύνη την ένωσιν «Ματθαιϊκών» και «Αυξεντιακών»(117) τούθ' όπερ και υπ' αυτών εισέτι των παλαιοημερολογιτών θεωρείται αδύνατον(118). Η Σύνοδος του Μητροπολίτου Φιλαρέτου εξ άλλου, αναλαβούσα διαιτητικά καθήκοντα, προς ένωσιν των διισταμένων παρατάξεων, ενετείλατο δι' επιστολής μεν από 17-1-69 τω Αυξεντίω όπως προσδέχηται διά χειροθεσίας « ματθαιϊκούς» ιερείς, δι' ετέρας δ' επιστολής από 15-9-71 την υπό τον διαληφθέντα Αυξέντιον ένωσιν της ετέρας παρατάξεως(119), ήτις απέκρουσε ταύτην. Παραλλήλως και από πλευράς της παρατάξεως Αυξεντίου παρενεβλήθησαν εμπόδια και ούτως απεκόπησαν αι γέφυραι(120). Ο «Εκκλησ. Αγών»(121) εχαρακτήρισε την πράξιν της αναγνωρίσεως αμφοτέρων των παλαιοημερολογιτικών παρατάξεων υπό της Ι.Σ. των ρώσων της διασποράς, ως «καραγκιοζιλiκι». Επηκολούθησεν η από 20 Ιουλίου-20 Αυγούστου 1971 μετάβασις εις Αμερικήν «διά σοβαρά ζητήματα του ιερού αγώνος» των «Αρχιεπισκόπου» Αυξεντίου και «Σαλαμίνος» Γεροντίου, οίτινες επεσκέφθησαν τον Μητροπολίτην Φιλάρετον, υποδεχθέντα αυτούς «φιλοφρόνως» εις συνεργασίαν μετά των περί αυτόν Συνοδικών, καθ' ην «συνεζητήθησαν θέματα αφορώντα εκατέρωθεν τας δύο αδελφάς Εκκλησίας»(122).Της εν λόγω επισκέψεως είχον προηγηθή χειροτονίαι υπό των «Αρχιεπισκόπου» Αυξεντίου και «Σαλαμίνος» Γεροντίου, συμψήφου όντος του «Αστορίας», Πέτρου, τεσσάρων νέων «Επισκόπων»(123) αλλ' η «δημοσία εμφάνισις των εσχάτως χειροτονηθέντων «Επισκόπων» απεφασίσθη κατά το κληρικολαϊκόν συνέδριον της 25-8-1971, να λάβη χώραν μετά την επιστροφήν εξ ΗΠΑ των δύο «Αρχιερέων»(124). Από 20-26 Αυγούστου 1970 επεσκέφθη την παράταξιν ταύτην ο Επίσκοπος Μανχάτταν Λαύρας, Γραμματεύς της Ι. Συνόδου του Μητροπολίτου Φιλαρέτου, όστις συνελειτούργησε μετά των ενταύθα «Αρχιερέων»(125).
Εν έτει 1973 εγένοντο και έτεραι χειροτονίαι «Αρχιερέων»(126) γεγονός όπερ εθίγη εν τη από 15-3-73 κοινή συσκέψει κυβερνητικών και εκκλησιαστικών παραγόντων,
χωρίς όμως να οδηγήση εις λήψιν μέτρου τινος.
Κατά ταύτα αι αρχιερατικαι χειροτονίαι αμφοτέρων των παρατάξεων είναι αντικανονικαί, αι δε γενόμεναι ανορθόδοξοι απόπειραι υπερβάσεως της κανονικής αταξίας μάλλον επέτειναν ταύτην και περιέπλεξαν το όλον ζήτημα, δημιουργήσασαι πλειάδα παλαιοημερολογιτών «Αρχιερέων», αμφιβόλου, ως καταγγέλλεται, υποστάσεως, οίτινες εκμεταλλεύονται την ευπιστίαν του ακολουθούντος αυτούς πληρώματος και αποκρούουν. πάσαν προσπάθειαν επιλύσεως του προβλήματος διότι ευνοεί τούτους η παρούσα αυθαίρετος, ανεξέλεγκτος και απαράδεκτος κατάστασις παρά το γεγονός, ότι ήρξαντο ήδη ακουόμεναι φωναί τινες
διαμαρτυρίας εναντίον των υπό ευσεβών λαϊκών και κληρικών ανησυχούντων διά το μέλλον του «ιερού αγώνος» των.
Σημειώσεις
59. Εγκύκλιος Ι.Σ. ΓΟΧ Κερατέας 1954 σ.19. Βλ. διάψευσιν εν: «Η Φ.Ο.» 1954.
60. Εγκύκλιος Ι Σ. ΓΟΧ Κερατέας 1954 σ. 19. 61.- Ενθ' ανωτ. σ. 67.
62. Τούτους ο μεν Ματθαίος είχε χαρακτηρίσει «εκπεσόντας» (Εγκύκλιος 1947) και «εμμείναντας εις την κακοδοξίαν» (ένθ' ανωτ.), ο δε εν Αμερική Αλ. Δουρδούφης, εν επιστολή αυτού δημοσιευθείση εις «Εθνικόν Κήρυκα» της Ν. Υόρκης (30-9-1951) «ιδιοτελείς», διότι «ήλθον εις την Ορθοδοξίαν με σκοπόν μόνον και μόνον να λάβουν την Πατερίτσαν» (Εγκύκλιος ΙΣ των ΓΟΧ Κερατέας 1954 σ. 23 ). Πρβλ. και Μ+Σι; Το Παλ/κόν, ένθα η επάνοδος αυτών εις την Εκκλησίαν χαρακτηρίζεται ότι «μόνον νίκη της Εκκλησίας δεν είναι. Διότι αυτοί επέτυχον διά της προσχωρήσεώς των εκείνο το οποίον επεδίωξαν εξ αρχής» (σ. 14). Πρβλ. και εν: «Η πέτρα... » σ. 14 ένθα oι δύο χαρακτηρίζονται ως «αποστάται της Ορθοδοξίας» και «ατυχείς Επίσκοποι».
63. Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 317.
64. Η ετέρα παράταξις της Κερατέας χαιρεκάκως αναφερομένη εις την έλλειψιν ταύτην εμέμφετο ειρωνικώς τον «πρ. Φλωρίνης» διότι «άφησεν αυτήν ακέφαλον, άνευ κεφαλής, άνευ Επισκόπου εις όνειδος και χλευασμόν πάντων των δρώντων και ακουόντων αυτήν επαιτούσαν, ήδη επί τόσον καιρόν ένθεν κακείθεν προς απόκτησιν κεφαλής...» (Γ. Ευστρατιάδου, Η πραγματική αλήθεια... σ. 30-31), αποδίδουσα τούτο εις μάλλον εσκεμμένην ενέργειαν του «πρ. Φλωρίνης» ούτως, ώστε μετά τον θάνατον αυτού να διαλυθή η παλαιοημερολογιτική παράταξις (Βλ. Εγκύκλιον Ι.Σ των ΓΟΧ Κερατέα 1954 σ. 28). Η αυτή παράταξις εν τη από 20-12-72 ποιμαντορική Εγκυκλίω αυτής υπεστήριξεν ότι σκοπίμως ο «πρ. Φλωρίνης» δεν προήλθεν εις χειροτονίας Αρχιερέων διότι ουδένα των κληρικών της παρατάξεως αυτού εθεώρει άξιον της αρχιερωσύνης (Ποιμαντορική Εγκύκλιος σ. 5).
65. Βλ. Διάγγελμα του Ι. Συνδέσμου των Γνησίων Ορθοδόξων Κληρικών και Λαϊκών, εν «Αγιορειτική Βιβλιοθήκη» 1957 σ. 308.
66. Σ. Καραμήτσον-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 319-321. Βλ. και Ζηλωτών Αγιορειτών Πατέρων, Σύντομος... σ.37.
67. ΚώΙΣΙ 1958 τ. Α' σ. 114.
68. Πρβλ. «Η Φ.Ο.» 1964 φ. 434 σ. 6, Ιrénikon 1969 σ. 387. Κατά νεωτέραν δήλωσιν η χειροτονία ετελέσθη τη 9-12-1960. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1972 φ. 662 σ. 4-5. Κατ' άλλην το 1961 Πρβλ. «ΚΕΟ», 1979, τεύχ. 21 σ. 26. Βλ. το υπ' αριθ. 351/1962 έγγραφον της ΠΘΕΟΚ, εν: «Η Φ.Ο.» 1962 φ. 402 σ. 7.
69. Βλ. Αρχιμ. Επιφ. Θεοδωροπούλον, Απάντησις εις τον κ. Αλ. Καλόμοιρον εν: «Η Φ.Ο.» 1970 φ. 603 σ. 6. Του αυτού: Άρθρα-Μελέται-Επιστολαί, τ. Α' Αθήναι 1981 σ. 190.
70. Βλ. Ι. Βουνιώτη, Ανοικτή Επιστολή... 22 επ.
71. «Τύπος» Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1961. Εν τούτοις ο «ΚΕΟ» απεκάλυψεν εν τω φύλλω αυτού Φεβρουαρ.-Μαρτίου 1961 ότι η περί ης ο λόγος χώρα ήτο η Αμερική. Ετέρωθεν η «Ελληνική Εκκλησία των ΓΟΧ» Αθηνών διά του υπ' αριθμ. 99/18-31 Ιανουαρίου 1963 υπομνήματος αυτής προς την Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος υπεστήριξεν ότι το πρόβλημα του κύρους των χειροτονιών τούτων ήτο σοβαρώτατον εν όψει των αναποδείκτων υπέρ αυτού ισχυρισμών των χειροτονηθέντων αφ' ενός, και των επανειλημμένων και επισήμων διαψεύσεων των υπό τον Μητροπολίτην Αναστάσιον ρώσων Επισκόπων αφ' ετέρου ότι προέβησαν εις χειροτονίας Ελλήνων κληρικών παλαιοημερολογιτών. Aι διαψεύσεις αύται περιείχοντο εν γραπτοίς στοιχείοις υπ' αριθμούς και ημερομηνίας 3/50/868/23-6-61, 3/50/900/23-5-61, 3/50/1299/27-9-61, 3/50/1443/3-11-61 και 3/50/845/5-6-62.
72. «Η Φ.Ο.» 1961 φ. 371 σ. 2 και φ. 378 σ. 4.
73. «Η Φ.Ο.» 1961 φ. 355 σ. 1. Ούτω και Εγκύκλιος τέως Διοικούσης Επιτροπής εν: «Η Φ.Ο.» 1961 φ. 355 σ. 2-3. Ο χειροτονηθείς εϊχεν εκλεγή μετά των ετέρων δύο Αρχιμανδριτών κατά το Β' Ιερατικόν Συνέδριον των παλαιοημερολογιτών εν Αθήναις κατ' Ιανουάριον 1957. Βλ. και Ζηλωτών Αγειορειτών Πατέρων, Σύντομος... σ. 36.
74. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1967 25 Ιανουαρίου 1972 φ. 662 σ. 5 ένθα και υπεύθυνος από 10-10-72 δήλωσις του «Διαυλείας» Ακακίου παραστάντος κατά την χειροτονίαν, Irénikon 1967 σ. 84-85. Πρβλ. «Η Φ.Ο.» 1972 φ. 569; 585-586, 1972 φ. 662, 1973 φ 667-668 σ. 8.
75. Irénikon, 1972 σ. 418 «ΚΕΟ»Ιούλιος1972. Πρβλ. Θεοδωρήτου μοναχού, Δ' Ανοικτή Επιστολή προς τον πρωθιερέα κ. Ευαγγ. Τόμπρον... Άγ. Όρος-Αθήναι 1973 σ. 1-2. Αλλ' ο Σικάγου Σεραφείμ. εν τω από 26-10-72 εγγράφω αυτού εβεβαίωσε την παρουσίαν και σύμπραξιν του Θεοφίλου εις την χειροτονίαν του Ακακίου (βλ. το κείμενον του εγγράφου εν «Ποιμαντορ. Εγκύκλιος» Ι.Σ. ΓΟΧ 20-12-72 σ. 28 επ.). Ο διαληφθείς τη 10-3-72 επανήλθεν εις την ορθόδ. Εκκλησίαν Ρουμανίας εξ ης είχεν αποσκιρτήσει τω 1958, μη διακόψας τους δεσμούς αυτού μετά τού Φιλαρέτου. Εν τούτοις η περί το πρόσωπον αυτού διχοστασία των εν Ελλάδι ΓΟΧ αποκαλύπτει τα κριτήρια ου μην αλλά και τα ελατήρια αυτών. Ούτως άλλοι μεν κακίζουσι την μετά του νεοημερολογίτου τούτου Ιεράρχου κοινωνίαν των ηγετών της παρατάξεως, ως μεταδίδουσαν αυτοίς το του σχίσματος άγος (Πρβλ. «Ορθόδοξον Λόγον» έτος Α' φ. 1 σ. 2 ) ενώ έτεροι, ως ο αγιορείτης μοναχός Θεοδώρητος, δεν ταράσσονται εκ του εάν ο Ιονέσκου είναι νεοημερολογίτης ή όχι ή κοινωνή τοις νεοημερολογίταις Θεοδωρήτου μοναχού, Απόκρισις Β' προς Αρχιμ. Επιφ. Θεοδωρόπουλον Αθήναι 1970 σ. 33). Βλ. και «Εκκλησιαστικόν Αγώνα» Οκτώβρ. 1970 αρ. φ. 51. Σημειωτέον ότι οι της παρατάξεως Ματθαίου παλαιοημερολογίται έταξαν εν έτει 1970 ως ένα των όρων προς άρσιν της μεταξύ αυτών και της ετέρας παρατάξεως του Αυξεντίου διχοστασίας, την προσαγωγήν αποδείξεων ότι ο Ιονέσκου ούτος δεν είναι νεοημερολογίτης («ΚΕΟ» Δεκέμβριος 1970 σ. 5-9 ).
76. Βασ.Σακκά, υπόμνημα από 24-12-71 προς την ΠΘΕΟΚ.
77. Το κείμενον αυτού έχει ως εξής: «Σεραφείμ, Αρχιεπίσκοπος Σικάγου και Ντητρόϊτ. Βεβαίωσις. Διά του παρόντος πιστοποιώ ότι εγώ, ομού μεθ' ενός ακόμη κανονικού Επισκόπου της ημετέρας ρωσικής εν τη ξένη Εκκλησίας, προέβημεν εν τοις πράγμασιν εις χειροτονίαν ως Επισκόπου Ταλαντιακού του Αιδεσιμωτάτου Αρχιμανδρίτου Ακακίου. Η χειροτονία ετελέσθη τη 9/22 Δεκεμβρίου 1960 εν τη πόλει Ντητρόϊτ και εντός των ορίων της Επαρχίας μου και δέον να θεωρηθή νόμιμος, έστω και αν εγένετο άνευ γνώσεως της ιδίας ημών Αρχιεπισκοπικής Συνόδου. Εις πίστωσιν τούτου ετέθη η υπογραφή ημών και η Επαρχιακή σφραγίς. Σεραφείμ Αρχιεπίσκοπος Σικάγου και Ντητρόϊτ»... Βλ. τούτο εν: Αρχίμανδρ. Επιφανίου Θεοδωροπούλου, Επιστολιμαία διατριβή σ. 10. Του αυτού: Άρθρα-Μελέται-Επιστολαί ένθ' αν. σ. 187. Ι. Βοσινιώτη, Ανοικτή Επιστολή... σ. 23-24.
78. Δικαιολογούντες την παράλειψιν Ζηλωταί τινες αγιορείται επάγονται τα ακόλουθα:«Πρώτον, χείλη ιερέως πολλώ μάλλον Αρχιερέως ου ψεύδονται. Δεύτερον, εάν ο συγχειροτονήσας είχέ τι το επιλήψιμον θα εδέχετο ο Σεραφείμ ίνα συλλειτουργήση και συμπράξη μετ' αυτού εις χειροτονίαν; Τρίτον, Ο Ακάκιος θα εδέχετο επισκοπικήν χειροτονίαν παρ' επιληψίμου και διαβεβλημένου Επισκόπου;». Ζηλωτών Αγιορειτών Πατέρων. Απάντησις εις μίαν «επιστολιμαίαν διατριβήν» Λυκόβρυσις 1969 σ. 12-13.
79. Βλ. «Ορθόδοξον Λόγον» έτος Α' φ. 1 σ. 2 «Η Φ.Ο.». 1967 25 Ιανουαρίου, Irénikon 1967 σ. 84-85. Κατά τoν Αλ. Καλόμοιροn η μη αναγραφή του ονόματος του πουμάνου Επισκόπου Ιονέσκου εις το χειροτονητήριον του Ακακίου «ήτο μία αξιέπαινος πράξις συνέσεως, που απέβλεπε στο να μη σκανδαλισθούν όσοι από τους παλαιοημερολογίτας δεν μπορούσαν να κάνουν την διάκρισι ανάμεσα στον oικoυμενιστικόν νεοημερολογιτισμό της κρατικής Εκκλησίας της Ελλάδος και στην κατ' οικονομίαν για ιεραποστολική ανάγκη αποδοχήν νεοημερολογιτών Ρουμάνων μέσα στους κόλπους της παλαιοημερολογιτικής Εκκλησίας των ρώσων της διασποράς» Βλ. Αλ. Καλομοίρου, Η επιστολιμαία διατριβή, «Η Φ.Ο.» 1970 φ. 594-595 σ. 11. Και απάντησιν του αρχιμ. Επιφ. Θεοδωροπούλου, εν: «Η Φ.Ο.» 1970 φ. 603 σ. 6. Αντιθέτως κατά τον αιδεσ. Β. Σακκάν υπήρξεν αφροσύνη η μη υπό του Ακακίου και προ της χειροτονίας αυτού προβληθείσα αξίωσις όπως ο Ιονέσκου ούτος δηλώση ότι κατ' οικονομίαν μετέρχεται το νέον ημερολόγιον. Βλ. Β. Σακκά, ανοικτή Επιστολή προς ΠΘΕΟΚ 24-12-71. Περί του Ιονέσκου βλ. Επιστολήν του La foi transmise προς τον «Ορθόδ. Τύπον» από 23-8-72.
80. Ούτω και ο Θεοδώρητος μοναχός εν: Β' Ανοικτή Επιστολή..., σ. 15 σημ. 7. Σημειωτέον ότι ο Ακάκιος προειδοποιήθη υπό του Σικάγου Σεραφείμ περί της ιδιότητος του Θεοφίλου ως νεοημερολογίτου και εδέχθη να χειροτονηθή (Βλ. το από 26-10-72 σχετικόν έγγραφον του Σικάγου εν: «Ποιμαντορική Εγκύκλιος» 20-12-72 σ. 28 επ.
81. Βλ. Β. Φειδά, Ενδημούσα Σύνοδος, γένεσις και διαμόρφωσις του θεσμού άχρι της Δ' Οικουμενικής Συνόδου. Αθήναι 1971 σ. 30. Πρβλ. και Π. Τρεμπέλα, Το αυτοκέφαλον της εν Αμερική Metropolia σ. 40. Β. Φειδά, Προϋποθέσεις διαμορφώσεως του θεσμού της πενταρχίας των Πατριαρχών--Αθήναι 1969 σ. 325. Πρβλ. Ι.Κανόνας Γ' της Ζ' Οικουμ., ΙΘ' Αντιοχ., ΙΓ' και ΝΗ' Καρθαγένης.
82. Συγγενές είναι και το επικαλούμενον υπό τoυ Πατριαρχείου Ιεροσολύμων επιχείρημα, καθ' ο ουχ απλώς μεμονωμένος τις Επίσκοπος, αλλά και Σύνοδος ολόκληρος δέον να απέχη, «κατά την ανέκαθεν κρατήσασαν και απαρεγκλίτως τηρηθείσαν πράξιν εν ταις Αυτοκεφάλοις Ορθοδόξοις Συνόδοις» πάσης άνευ γνώμης ή γνώσεως του Προέδρου αυτής ενεργείας επί σοβαρού ζητήματος (Βλ. «Επίσκεψιν» 1971 φ. 32 σ. 5-6). Πρβλ. και Αρχιμ. Επιφ. Θεοδωροπούλου, Άρθρα-Μελέται-Επιστολαί ένθ. αν. σ. 187-189.
83. Βλ. Βασ. Σακκά, Ανοικτή Επιστολή προς την ΠΘΕΟΚ από 24-12-71. Πρβλ. και Ν. Παπαγεωργίου, Επιβαλλομένη... σ. 4-5.
84. Βλ. ανωτ. σ. 43 επ.
85. Πρβλ. και Γ.Ι.Λ(εβεντίδη ), Oι Παλ/κοί ναοί, εν: «Ενορία» 1973 σ. 6. Το προσαγόμενον παράδειγμα των χειροτονιών, ας ετέλει ο Σαμοσάτων Ευσέβιος περιιών την Συρίαν Φοινίκην και Παλαιστίνην (Θεοδωρήτου Εκκλ. Ιστορία, Βιβλ. Δ', Κεφ. 13) δεν δύναται να αποτελέση κανόνα εφαρμοζόμενον ενταύθα διότι αναφέρεται εις διαφορετικάς συνθήκας. Πρβλ. Μαξίμου, Μητροπολίτου Σάρδεων:Το Οικουμεν. Πατριαρχείον ... σ. 95.
86. Πρβλ. «Η Φ.Ο.» 1970 φ. 603 σ. 7.
87. Θεοδωρήτου μοναχού, Β' Ανοικτή Επιστολή... σ. 7. Του αυτού: Απόκρισις εις μίαν απάντησιν, Αθήναι 1969 σ. 17. Κατά τον Αρχιμ. Επιφάνιον Θεοδωρόπουλον η αναγνώρισις αύτη των εν Ελλάδι παλαιοημερολογιτών υπό του Φιλαρέτου υπήρξε «γκάφα» αυτού, διότι μόνον η πτώσις Εκκλησίας τινος εις αίρεσιν δίδη το δικαίωμα εις υπερόριον Εκκλησίαν να επέμβη. (Βλ. παρά: Ζηλωτών αγιορειτών μοναχών, Φωνή εξ Αγίου Όρους. Πρόλογος και απολογητική απάντησις... σ. 17-18).
88. Επιστολή 138 Ρ. G. 32, 582. Πρβλ. Μαξίμου, Μητροπολίτου Σάρδεων, Το Οικουμενικόν... σ. 99.
89. Βλ. Μαξίμου, Μητροπολίτον Σάρδεων, Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον... σ. 282 επ.
90. Βλ. το κείμενον εν: «Η Φ.Ο.» 1969 φ. 569 σ. 4-5.
91. Βλ. τούτο εν: «Η Φ.Ο.» 1970 φ. 585-586 σ. 8, φ. 600 σ. 6-7.
92. Βλ. Αλ. Καλομοίρου, Επιστολιμαία διατριβή εν: «Η Φ.Ο.» 1970 φ. 594-595 σ. 12.
93. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1971 φ. 623-624 σ. 8.
94. Βλ. Μαξίμου, Μητροπολίτου Σάρδεων, Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον... σ. 331. Πρβλ. Χρυσ. Κωνσταντινίδου, Σημεία ενούντα καί διαφοροποιούντα την μίαν Ορθοδοξίαν ημών, εν: Πανηγυρικός Τόμος εορτασμού της 600ής επετείου του θανάτου του αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπ/που Θεσσαλονίκης, 1960 σ. 193. Αλεξ. Σμέμαν, Περί «Νεοπαπισμού» εν: «Ορθοδοξία.» 1954 σ. 76. Αθηναγόρου, Αρχιεπισκόπου Θυατείρων Εκκλησιολογικά προβλήματα σ. 34.
95. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1961 φ. 361 σ. 5, «Τύπος» αρ. φ. 3 1961.
96. ΚώΔΙΣ 1961-1962 σ. 10.
97. «Η Φ.Ο.» 1962 φ. 402 σ. 7. Irénkon 1964 σ. 112. Τούτον η παράταξις Ματθαίου εκατηγόρησεν εν έτει 1970 ως αιρετικόν, άτε συμπροσευχηθέντα μετά λατίνων (Βλέπ. εγγρ. 659/18-11-70).
98. «Η Φ.Ο.» 1962 φ. 402 σ. 1. Ομοίως 1964 σ. 434-435 σ. 6. Ούτοι ήσαν oι «Γαρδικίου» Αυξέντιος, «Μαγνησίας» Χρυσόστομος, «Σαλαμίνος» Γερόντιος, «Κυκλάδων» Παρθένιος, «Διαυλείας» Ακάκιος. Πρβλ. και «Η Φ.Ο.» 1962 φ. 398 σ. 4, φ. 402 σ. 8 και «Αγιορειτικήν Βιβλιοθήκην» 1962 σ.288.
99. ΚώΔΙΣ 1961-1962 σ. 480.
100. ΚώΔΙΣ 1961-1962 σ. 497. Κατά παγίαν τακτικήν η ΔΙΣ θεωρεί ως αντικανονικάς και ακύρονς και παρανόμους τας χειροτονίας των παλαιοημερολογιτών. (Συνεδρία ΔΙΣ της 13-10-1969 ).
101. Ούτω και συμπληρωματικόν από 10-1-1972 υπόμνημα της αυτής. Πρβλ. και Α. Χριστοφιλοπούλου, Το Εκκλησ. Δίκαιον... Αθήναι 1965 σ. 140 ένθα υποστηρίζεται ότι «η αποστολική διαδοχή περιλαμβάνεται αναμφιβόλως εις την δογματικήν διδασκαλίαν της Εκκλησίας».
102. Αρχιμ. Επιφ. Θεοδωροπούλου, Επιστολιμαία διατριβή σ. 10.
103. ΚώΔΙΣ 1961-1962 σ. 499.
104. ΚώΔΙΣ 1961-1962 σ. 503.
105. Την επάνοδον εις το παλαιόν ημερολόγιον προύτεινε τη Ιεραρχία και η διοίκησις της ΠΘΕΟΚ διά του από 1-10-1963 υπομνήματος αυτής.
106. «Η Φ.Ο.» 1961 φ. 371 σ. 2, φ. 378 σ. 4.
107. «Η Φ.Ο.» 1963 φ. 419 σ. 2, φ. 431 σ. 3, 1964 φ. 438 σ. 7.
108. «Η Φ.Ο.» 1963 φ. 448 σ. 1-6.
109. «Η Φ.Ο.» 1964 φ. 434-435. Ούτος διετήρησε τότε τον τίτλον αυτού. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1964 φ. 441-442. Σημειωτέον ότι ούτος τυγχάνει καθηρημένος υπό της ετέρας παρατάξεως (Βλ. Ποιμαντορικήν Εγκύκλιον Ι.Σ. των ΓΟΧ 20-12-72 σ. 37 και «Ορθ. Λόγον» 1975 φ. 15 σ. 1). Τούτον οι παλαιοημερολογίται της παρατάξεώς του απεκάλεσαν «νέον Φώτιον» («Η Φ.Ο.» 1973 φ. 675-676 σ. 14).
110. «Η Φ.Ο.» 1964 φ. 444 σ. 2.
111. «Η Φ.Ο.» 1964 φ. 436 σ. 8.
112. «Η Φ.Ο.» 1964 φ. 444 σ. 4.
113. «Η Φ.Ο.» 15 Αυγούστου 1967. Ούτος είχε χειροτονηθή τη 29-11-1962 εν Αμερική υπό των Σικάγου Σεραφείμ και Χιλής Λεοντίου. Βλ. Irénikon 1967 σ. 404, 1969 σ. 387, 1972 σ. 53.
114. Irénikon 1969 σ. 386, 1970 σ. 273.
115. Θεοδωρήτου, Μοναχού Το ημερολογ. σχίσμα δυνάμει ή ενεργεία; σ. 7.
116. Θεοδωρήτου μοναχού, Απόκρισις Β' ένθ' ανωτ. σ. 33. 117.- «Ορθ. Λόγος» φ. 1 Οκτώβριος 1913 σ. 3.
118. Αυτόθι σ. 2.
119. Θεοδωρήτου Μοναχού, Το ημερολογιακόν σχίσμα δυνάμει ή ενεργεία; σ. 19-20.
120. Θεοδωρήτου Μοναχού, Β'. Ανοικτή Επιστολή σ. 8, 17.
121. «Εκκλησ. Αγών» 1971 φ. 60 σ. 4.
122. «Η Φ.Ο.» 1971 φ. 629-630 σ. 2, 4.
123. Ο «Διαυλείας» Ακάκιος είχεν αποκοπή της Συνόδου διά λόγους πειθαρχικούς. Οι χειροτονηθέντες ήσαν oι «Eυρίπου» Παΐσιος (ημερομ. χειροτονίας κατά το παλαιόν ημερολόγιον 7-7-1971) «Θεσσαλονίκης» Χρυσόστομος (8-7-1971), «Θαυμακού» Καλλίνικος (9-7-1971) και «Καναδά» Ακάκιος Ντούσκος (23-9-1971).
124. Κατά την ενθρόνισιν του «Ευρίπου» Παϊσίου συνέβησαν θιλβερά έκτροπα εν Χαλκίδι (10-10-71) μεταξύ αντιμαχομένων μερίδων μιάς και της αυτής παλαιοημερολογιτικής παρατάξεως, ενδεικτικά του επικρατούντος εν αυτή κλίματος και της στάθμης των μετεχόντων. (Βλ. «Η Φ.Ο.» 1972 φ., 635-636 σ. 12-13, «Επίκαιρα» 2-12-71 σ. 58-59).
125. Irénikon, 1971 σ. 254, «Η Φ.Ο.», 1970 φ, 600 σ. 4 επ.
126. Του «Κυκλάδων» Γαβριήλ.Καλαμισάκη τη 12/26 Ιανουαρίου 1973 («Η Φ.Ο.» 1973 φ. 688-689 σ. 12 ) και του «Μεγαρίδος» Αντωνίου Θανάση (13/26 Ιανουαρίου 1973).
|
|
|
