|
"ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ
ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΕ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ"
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗ,
† Αρχιεπισκόπου Αθηνών |
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ
ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ
ΙΙΙ. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΡΙΤΗ (1948-1956): Έντασις εις τας σχέσεις Εκκλησίας και παλαιοημερολογιτών
Φάσις Δευτέρα: (1949 – 1956)
Η επί Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος κατάστασις του παλαιοημερολογιτικού και η αντιμετώπισις αυτού.
3. Η υπ' αριθμ. 45/1951 Πράξις του Υπουργικού Συμβουλίου, αξιολόγησις και η, εκ της εφαρμογής αυτής, προκύψασα κατάστασις.
Ήδη η ευρεία διάδοσις των σκανδάλων της Μονής Κερατέας και η εν εξεγέρσει
ένεκα τούτων διατελούσα Κοινή Γνώμη, ήσκησαν ισχυράν πίεσιν(581) επί της Κυβερνήσεως ήτις και ηναγκάσθη να λάβη ωρισμένα μέτρα. Ούτως εξεδόθη, μετ' αίτησιν της Ι. Συνόδου(582), η υπ' αριθ. 45/3-1-1951 Πράξις του Υπουργικού .Συμβουλίου(583), δι' ης απεφασίσθη «1) να εκτελεσθούν αι νομίμως εκδοθείσαι υπό των αρμοδίων Εκκλησ. Δικαστηρίων και Αρχών αποφάσεις κατά των αντιποιουμένων την ιδιότητα του κληρικού της Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας παλαιοημερολογιτών, να εκτελώνται δε αμέσως και αι τυχόν εκδιδόμεναι νεώτεραι τοιαύται, 2) να αποσχηματισθούν οι άνευ κανονικής και νομίμου χειροτονίας εκ μέρους των κανονικών Αρχιερέων της Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας φέροντες το ιερατικόν σχήμα παλαιοημερολογίται δήθεν κληρικοί, 3) να διαταχθή η σύλληψις και η αποστολή εις τας Μονάς της μετανοίας των των ακολουθούντων το παλ. ημερολόγιον μοναχών, ο αποσχηματισμός δε και η παραπομπή εις τας αρμοδίας Δικαστικάς Αρχάς των εξ αυτών παρανόμως και αντικανονικώς φερόντων το μοναχικόν σχήμα, 4) να αποδοθούν εις την επίσημον Εκκλησίαν οι υπό των παλαιοημερολογιτών παρανόμως και αυθαιρέτως καταληφθέντες κανονικοί ναοί ως και αι υπ' αυτών παρανόμως και αυθαιρέτως κατεχόμεναι κανονικαί Μοναί».
Είναι αυτονόητον ότι διά της εν λόγω ΠΥΣ, ης η εκτελεστότης ημφεσβητήθη διά της
υπ' αριθμ. 1055/22-6-1951 αποφάσεως του Σ.τ.Ε. εν ολομελεία(584) ως και της υπ' αριθμ. 500/22-2-1952 ομοίας, κριθείσα ως στερουμένη εκτελεστού χαρακήρος, η Πολιτεία απεφάσιζε να πράξη νυν ό,τι ηρνείτο επί μακρόν να πράξη προς προστασίαν της Εκκλησίας, τούθ' όπερ μεγάλως ικανοποίει την Εκκλησίαν, πράττουσαν ήδη παν ό,τι εξ αυτής εξηρτάτο προς διευκόλυνσιν της ταχείας εφαρμογής των εξαγγελθέντων μέτρων(585).
Ούτως, ακάρπου αποβάσης μεσολαβητικής παρά τω «πρ. Φλωρίνης» Χρυσοστόμω
ενεργείας του Αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως(586) απεφασίσθη ο οίκοι περιορισμός των «πρ. Φλωρίνης» Χρυσοστόμου, «Κυκλάδων». Γερμανού, «Χριστιανουπόλεως» Χριστοφόρου και «Διαυλείας» Πολυκάρπου(587).
Η λήψις της αποφάσεως ταύτης, εγκαίρως γνωσθείσα εις τους παλαιοημερολογιτικούς κύκλους, απετέλεσε το έναυσμα προς οργάνωσιν της αμύνης
αυτών, καίτοι αι προθέσεις της Πολιτείας δεν κατέλιπον περιθώρια προς αυταπάτας.
Τω λόγω τούτω οι «Αρχιερείς» των παλαιοημερολογιτών απεκρύβησαν ίνα μη συλληφθώσι(588) αφού δι' Εγκυκλίου αυτών «προς τους απανταχού της Ελλάδος ευλαβεστάτους και σκληρώς δοκιμαζομένους κληρικούς και ευσεβείς χριστιανούς» παλαιοημερολογίτας συνίστων εγκαρτέρησιν εις τον αρξάμενον μέγαν διωγμόν και κατεφέροντο σκληρώς κατά της Κυβερνήσεως χρησιμοποιούσης κατ' αυτών «βάρβαρα και απάνθρωπα μέτρα προς κατάπνιξιν της ορθοδόξου συνειδήσεως ενός εκατομμυρίου ευσεβούς ελληνικού λαού»(589). Παραλλήλως ήρξαντο πιέζοντες διά δημοσιευμάτων και υπομνημάτων(590) την Κυβέρνησιν, ήτις εν τούτοις δεν είχεν εισέτι θέσει εις εφαρμογήν τα αποφασισθέντα μέτρα, σφοδρώς διά τούτο ενοχλουμένη υπό της Εκκλησίας(591). Ου μην αλλά και η Εκκλησία δι' Εγκυκλίων αυτής συνίστα τοις Ιεράρχαις την επισήμανσιν των κινήσεων «ψευδεπισκόπων και ψευδοϊερέων παλαιοημερολογιτών εν τη Επαρχία των» και την κίνησιν κατ' αυτών αρμοδίως της ποινικής διαδικασίας επί αντιποιήσει Αρχής προς άμεσον αποσχηματισμόν αυτών(592).
Τη 1-2-1951 συνελήφθη έν τινι εν Σταμάτα Αττικής οικία ο «πρ. Φλωρίνης» Χρυσόστομος, όστις και ωδηγήθη υπό συνοδείαν εις το Εκκλησ. Ορφανοτροφείον Βουλιαγμένης, εγκατασταθείς εις το αυτόθι Αρχιεπισκοπικόν διαμέρισμα(593). Κατά την εν αυτώ ολιγοήμερον αυτού παραμονήν έλαβον χώραν διαπραγματεύσεις μεταξύ αυτού και του Αρχιεπ/που Σπυρίδωνος, τάξαντος όρους τινας, υφ' ους θα ήτο δυνατόν να αντιμετωπισθή η επίλυσις του παλαιοημερολογιτικού ζητήματος(594). Συγκεκριμένως επρόκειτο περί της αναγνωρίσεως του «πρ. Φλωρίνης» υπό της Εκκλησίας ως κανονικού μέλους της Ιεραρχίας αυτής, επιπεφορτισμένου την πνευματικήν καθοδήγησιν των παλαιοημερολογιτών. Η αρχικώς επιδειχθείσα διαλλακτικότης του «πρ. Φλωρίνης» ενεθάρρυνε τον Αρχιεπ/πον Σπυρίδωνα, ενδώσαντα εις παράκλησιν του συνομιλητού αυτού, μεθ' ου συνεδέετο διά δεσμών παλαιάς φιλίας(595), όπως επιτραπή αυτώ μετά των συνεργατών αυτού συζήτησις επί των ταχθέντων όρων. Αποτέλεσμα όμως της τοιαύτης επικοινωνίας υπήρξεν η μεταστροφή των διαθέσεων του «πρ. Φλωρίνης» και η ανένδοτος και ανυποχώρητος αυτού εν συνεχεία στάσις, γεγονός δι' όπερ αυτός μεν μετήχθη εις την εν Μυτιλήνη Ι. Μονήν Υψηλού(596), η δ' Ιερά Σύνοδος δι' Εγκυκλίου αυτής, αναφερθείσα εις τας μακράς και επιπόνους προσπαθείας αυτής προς αποκατάστασιν της εκκλησ. ενότητος, αίτινες όμως εναυάγησαν «τη επεμβάσει λαϊκών τινων κύκλων», απηύθυνεν έκκλησιν προς τε τον ελληνικόν λαόν και προς τους εξ αγαθής προαιρέσεως εμμένοντας εις το παλαιόν εορτολόγιον, καθώς και προς τα όργανα της διαφωτίσεως της κοινής γνώμης και τους διαχειριζομένους τα κοινά, ίνα έκαστος εν τω κύκλω αυτού συμβάλη εις την ορθήν αντιμετώπισιν του παλαιοημερολογιτικού(597). Παραλλήλως και ο «πρ. Φλωρίνης» από της εξορίας αυτού διά συγγραφών κατελόγιζεν ευθύνας εις την εκκλησιαστικήν, πολιτικήν και διοικητικήν ηγεσίαν της Χώρας, διά τα κατά των παλαιοημερολογιτών μέτρα, δι'
υπομνήματος δ' αυτού προς την Ιεράν Πατριαρχικήν Σύνοδον από 1-4-1951 επεζήτησε την επέμβασιν αυτής προς άρσιν αυτών και προστασίαν των παλαιοημερολογιτών, ους ανεβίβαζε τότε εις ήμισυ περίπου εκατομμύριον(598), λησμονών προφανώς, ότι η προς ην κατέφυγε Σύνοδος εκείνη είχε προ τινος υπ' αυτού κηρυχθή σχισματική και αλλοτριόφρων.
Το ναυάγιον των διαπραγματεύσεων η Ι. Σύνοδος απέδωκεν, ως ελέχθη, εις λαϊκούς τινας παλαιοημερολογιτικούς κύκλους. Αλλ' οι παλαιοημερολογίται ισχυρίσθησαν ότι τούτο ωφείλετο εις το κλίμα βίας και διωγμού ως και εις την σπουδήν των αρμοδίων όπως εκβιάσωσι μίαν λύσιν, επιρρίψαντες ούτω την ευθύνην της αποτυχίας των διαπραγματεύσεων εις την Εκκλησίαν, ήτις δεν παρέσχε, κατ' αυτούς, την αναγκαίαν πίστωσιν χρόνου προς διαμόρφωσιν καταλλήλου ψυχολογικού κλίματος διά την εξεύρεσιν της υπό πάντων αναζητουμένης λύσεως(599). Ανεξαρτήτως της βασιμότητας ή μη του ισχυρισμού τούτου βέβαιον είναι ότι η Εκκλησία διακατείχετο υπό ζωηράς ανησυχίας ως προς την έκβασιν του παλαιοημερολογιτικού ζητήματος(600). Τοσούτω μάλλον καθόσον η λήψις των βιαίων τούτων μέτρων(601) μάλλον σμίλευσε το αντιστασιακόν φρόνημα των διωκομένων.Κατά την εναρκτήριον συνεδρίαν της ΔΙΣ της 97ης Συνοδικής περιόδου (1 Οκτωβρίου 1951-30 Σεπτεμβρίου 1952 ) ο Αρχ/πος Σπυρίδων απήτει συνέχισιν των προσπαθειών μέχρις επιτεύξεως του ποθουμένου(602). Διότι ναι μεν, κατά τας διαπιστώσεις του Πρωθιεράρχου, «εν τη Αρχιεπ/πή ουδείς ναός παλαιοημερολογιτικός και ουδέν προσκύνημα ελειτούργει, τα Ιδρύματα παρελήφθησαν, ουδείς αντικανονικός ιερεύς εκυκλοφόρει ελευθέρως τουλάχιστον, ακόμη δε και αι γνωσταί ασχημίαι κατά την κατάδυσιν του Τιμίου Σταυρού, τη συμμετοχή Αρχών, απεσοβήθησαν. Το αυτό συνέβαινε κατ' αναλογίαν και εις την όμορον Επαρχίαν Αττικής και Μεγαρίδος, εκτός της συμπαγούς ομάδος των Μονών Κερατέας, ήτις ατυχώς υφίστατο εισέτι»(603). Παρά τας διαπιστώσεις ταύτας ο «πρ. Φλωρίνης», κατά το αυτό διάστημα, ετόνιζεν ότι «επί έτος περίπου οι παλαιοημερολογίται δεν εκκλησιάζονται, δεν βαπτίζουσι τα τέκνα αυτών κλπ. εξ αιτίας των διωγμών, εν τούτοις όμως το φρόνημα αυτών παραμένει ακμαίον» και εκάκιζε την Πολιτείαν διότι «ζητεί την έγκρισιν της Εκκλησίας προς άρσιν των καταδιωκτικών μέτρων»(604). Ετέρωθεν οι παλαιοημερολογίται συνίστων προς αλλήλους εγκαρτέρησιν και άκαμπτον εμμονήν εις τα πάτρια(605) αδιαφορούντες διά τα κατ' αυτών μέτρα και ελπίζοντες εις σταδιακήν χαλάρωσιν αυτών.
Κατά ταύτα οι εξαπολυθέντες διωγμοί, πλήξαντες ου μόνον τους ασυνεπείς και
ασυνειδήτους εκμεταλλευτάς της λαϊκής ευσεβείας παλαιοημερολογίτας «κληρικούς» αλλά και τον λαόν αυτόν, δεν ηδυνήθησαν να εξαλείψωσι το εν τοις πράγμασι σχίσμα, αντιθέτως δε σφυρηλάτησαν επί μάλλον τους μεταξύ των διωκωμένων δεσμούς, και ενίσχυσαν την ενδόμυχον αυτών πεποίθησιν, ότι εδιώκοντο δήθεν ένεκα των πατρίων, γεγονός όπερ αντί να αποδυναμώση μάλλον ενίσχυσε την δύναμιν της αντιστάσεως αυτών και συνετήρησε εντός των καρδιών αυτών την ελπίδα της αποκαταστάσεως.
Η από 11 μέχρι 23-2-1952 εκτάκτως συγκληθείσα ΙΣΙ, αφορμήν λαβούσα εκ της ενώπιον αυτής, κατά την πρώτην συνεδρίαν της 11-2-1952 αναγνωσθείσης Εκθέσεως του Αρχιεπ/που Σπυρίδωνος και δη και του εις τον παλαιοημερολογιτισμόν αφορώντος αποσπάσματος αυτής, κυρίως όμως εκ της ειδήσεως, καθ' ην οι βουλευταί Ν. Ζορμπάς(606), Α. Βουλοδήμος και Α. Σχοινάς υπέβαλον τροπολογίαν επί του σχεδίου Νόμου «περί κυρώσεως του Α.Ν. 1623/1951 περί αναστολής διώξεως αδικημάτων τινων, προσωρινής απολύσεως καταδίκων κλπ», ζητούντες όπως παραγραφώσιν αι οιαιδήποτε πράξεις παλαιοημερολογιτών λαϊκών ή κληρικών, ησχολήθη με το ζήτημα του παλ. ημερολογίου κατά την γ' συνεδρίαν αυτής της 14-2-1952. Τα κύρια σημεία των διεξαχθεισών συζητήσεων δύνανται να συνοψισθώσιν εις τας εξής τρεις διαπιστώσεις: α) ότι αι καταβληθείσαι προσπάθειαι υπό της Εκκλησίας προς ειρηνικόν διακανονισμόν του ζητήματος απέτυχον, των παλαιοημερολογιτών εκτραχυνθέντων και εις παρεκτροπάς αχθέντων πολλάς και σοβαράς, λόγω του επιδειχθέντος υπ' αυτών πείσματος και της κακής αυτών διαθέσεως, β) ότι η Πολιτεία, μεταβαλούσα ήδη στάσιν, συντρέχει τη Εκκλησία διά της εφαρμογής των κειμένων νόμων, εις την προσπάθειαν αποδυναμώσεως του παλ/σμού, όστις ούτω πως, εξασθενών ημέρα τη ημέρα, θα διαλυθή και θα εκλείψη και γ) ότι η περί αναχειροτονήσεως των παλαιοημερολογιτών «κληρικών» των προσερχομένων τη Εκκλησία, απόφασις της προλαβούσης ΙΣΙ (1948) υπήρξεν αναξιοπρεπής διά το κύρος αυτής και βεβιασμένη, μη διακρίνουσα τους ευλαβείς των ασεβών και τους ζηλωτάς των εκμεταλλευτών.
Σύντρια τα ως άνω σημεία, υπό πολλών Ιεραρχών τονισθέντα, αποτελούσιν ενδεικτικά στοιχεία περί της αντιλήψεως, ήτις εκράτει εν τη Ιεραρχία εν σχέσει προς
την αντιμετώπισιν του παλαιοημερολογιτικού ζητήματος. Εντός των πλαισίων άτινα
είχε χαράξει η επί της διαμορφωθείσης καταστάσεως αντίληψις των Ιεραρχών, εκινήθη τότε η Ιεραρχία, ήτις, με μίαν μόνον εξαίρεσιν, ως τουλάχιστον εξάγεται εκ των Πρακτικών, ομοφώνως ενέκρινε την υπό του Αρχιεπ/που Σπυρίδωνος χαραχθείσαν γραμμήν εν τη αντιμετωπίσει του παλ/κού, πιστεύουσα ότι διά μέτρων βίας θα ήτο δυνατόν να απαλλαγή το σώμα της Εκκλησίας μιάς πληγής εξελκωμένης και τοσούτον δυσμενείς επί την ενότητα αυτής εχούσης συνεπείας.
Αλλά και οι παλαιοημερολογίται, παρά τας περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις
αυτών, δεν συνήργησαν εις την ειρηνικήν του ζητήματος αυτών λύσιν. Υπέστησαν βεβαίως διωγμόν εκ μέρους Εκκλησίας και Πολιτείας, αλλ' ο διωγμός ούτος ήλθε και εκινήθη εις απάντησιν της αδιαλλαξίας και της αντεκκλησιαστικής τακτικής αυτών. Ο Αρχιεπ/πος Σπυρίδων ωμίλησεν εν τη Ιεραρχία 1952 περί του επιδειχθέντος εκ μέρους αυτών πείσματος καθώς και περί της κακής αυτών διαθέσεως και της κακοπιστίας, μεθ' ων αντιμετώπιζον πάσαν συμβιβαστικήν αυτού πρότασιν και απέδωκε την αδιαλλαξίαν αυτών ταύτην εις την έν τισι κύκλοις αυτών εγκρυπτομένην σκοπιμότητα, την ούσαν συνυφασμένην προς οικονομικά συμφέροντα και άλλας ποταπάς επιδιώξεις. Η μομφή αύτη ρίπτει οπωσδήποτε φως εις την στάσιν των –παλαιοημερολογιτών ηγητόρων του κινήματος τούτου και προσδιορίζει τας μεγίστας ευθύνας αυτών έναντι της Εκκλησίας και του θείου αυτής Δομήτορος.
Σημειώσεις
581. Ομιλών σχετικώς ο Αρχιεπ/πος Σπυρίδων ετόνισεν, ότι τα αποκαλυφθέντα σκάνδαλα «συνετάραξαν και εξήγειρον την κοινήν συνείδησιν μέχρι σημείου, ώστε βάσιμος να προβάλλη πλέον η ελπίς ότι θα τεθή τέρμα εις το στιγματίζον την σύγχρονον Ελλάδα ζήτημα τούτο» («Εκκλησία» 1950 σ. 394 ). Πρβλ. και την εν τη υπ' αριθμ. 45/1951 ΠΥΣ υπό στοιχείου 3 αιτιολογίαν (ΚώΔΙΣ 1948-1951 σ. 548). Αντιθέτως oι παλαιοημερολογίται διετύπουν την ελπίδα ότι «η νεωτέρα Ελλάς δεν θα εξασφαλίση εις τους Αρχιερείς της οδού Αγ. Φιλοθέης ένα νεώτερον Πιλάτον δια να εγκρίνη την Σταύρωσιν εις τον Γολγοθάν του Μαρτυρίου της Αληθείας και του Δικαίου» («Η Φ.Ο.» 1950 φ. 94 σ. 1).
582. Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 184-188. Πρβλ. «Η Φ.Ο.» 1954 φ. 182 σ. 3.
583. Βλ. ταύτην εν : Αι Συνοδικαί Εγκύκλιοι, τ. Β' σ. 563-564. Πρβλ. και «Εκκλησίαν»1951 σ.40.ΚώΔΙΣ1948-1951 σ.548.Σ.Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' αν. σ. 193-194. Την ΠΥΣ ταύτην ο Σ. Καραμήτσος εχαρακτήρισεν ως όζουσαν «δικτατορίας και μισαλλοδόξου αντορθοδόξου πνεύματος» (Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 193) ο δε «Εθν. Κήρυξ» της 18-1-1951 ως «μεσαιωνικήν προκήρυξιν»: Πρβλ. «Η Φ.Ο.» 1954 φ. 178 σ. 3.
584. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1952 φ. 129 σ. 3. Πρβλ. και γνωμοδότησιν Δημ. Παπαγιαννάκη, εν : «Η Φ.Ο.» 1952 φ. 136 σ. 2-4. Α. Ζαχαρίου, Oι Βουλευταί αλλού και εδώ, εν: «Η Φ.Ο.» 1953 φ.162 σ. 1-2. Το Σ.τ.Ε. επελήφθη του ζητήματος επί προσφυγή της ΠΘΕΟΚ. Σχετικαί προς τα άνω αποφάσεις του Σ.τ.Ε. και αι υπ' αριθμ. 1443/1951, 1444/1951 και 1445/1951 αυτού. Πρβλ. και την υπ' αριθμ. 611/30-8-1951 γνωμάτευσιν του ΝΣΚ ως και το υπ' αριθμ. 607/18-8-1953 έγγραφον αυτού προς το Υπουργείον Εθν. Παιδείας. Η διά του υπ' αριθμ. εξ άλλου 19/1/306/29-1-1951 εγγράφου του Υπ. Δημ. Τάξεως γνωστοποιηθείσα ταις Αστυνομικαίς Αρχαίς συγκρότησις κατά Νομαρχίας Επιτροπών, εκ των οικείων Μητροπολιτών, Νομάρχου, Εισαγγελέως, Γυμνασιάρχου και Αστυν. Δ /ντου ή Δ/ντού Χωρ/κης προς μέριμναν δι' εφαρμογήν της Πράξεως ταύτης, προσεβλήθη υπό των παλαιοημερολογιτών ως κειμένη εκτός της εξουσιοδοτήσεως.
585. Εν τη συνεδρία της ΔΙΣ της 24-1-1951 ο Αρχιεπ/πος Σπυρίδων ανεκοίνωσεν ότι απέστειλεν ήδη αρμοδίως τον πρώτον κατάλογον των εκτός του Αγ. Όρους ευρισκομένων αγιορειτών προς απομάκρυνσιν αυτών και επαναφοράν εν ταις Μοναίς εξ ων προήρχοντο (ΚώΔΙΣ 1948-1951 σ. 551, Πρβλ. και Εγκύκλιον Ι.Σ. υπ' αριθμ. 373/7-2-1951 εν: Aι Συνοδικαί Εγκύκλιοι,τ.Β' σ.568-569).
586. Ούτος, συναντηθείς μετ' αυτού εις την oικίαν του εποιήσατο προς τούτον έκκλησιν ίνα «αποχωρήση της τάξεως των παλαιοημερολογιτών χάριν της Πατρίδος και της Εκκλησίας» (ΚώΔΙΣ 1948-1951 σ. 556). Αλλ'ούτος, ενώ αρχικώς εκάμφθη και εδέχθη να συζητήση την πρότασιν μετά των ομοϊδεατών αυτού, επανήλθεν, εν τη εξελίξει της συζητήσεως, εις πείσμονα άρνησιν oιασδήποτε εκ μέρους αυτού ενεργείας προς την κατεύθυνσιν ταύτην, του Αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως εκφράσαντος αυτώ την λύπην αυτού διά την επιδειχθείσαν επιμονήν του όπως «παραμείνη εις τας τάξεις ανθρώπων «αλητών» (ΚώΔΙΣ 1948-1951 σ. 556).
587. ΚώΔΙΣ 1948-1951 σ. 555.
588. ΚώΔΙΣ 1948-1951 σ. 571,Πρβλ.και Σ.Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 206.
589. Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 206-207. Πρβλ. «Η Φ.Ο.» 1951 φ. 97 σ. 1-2 και Εγκύκλιον από 21-2-1951 εν: «Η Φ.Ο.» 1951 φ. 99 σ. 2-3.
590. Βλ. «Εθνικόν Κήρυκα» της 18-1-1951 ένθα ψέγεται η κυβερνητική απόφασις ως «ηλιθία πράξις». Βλ. σχετικώς και «Η Φ.Ο.» 1951 φ. 100 σ. 1. Προς τούτοις και εκκλησιαστικά φύλλα επέκριναν την Εκκλησίαν διά τας διώξεις. Βλ. «Οι Τρείς Ιεράρχαι» 1959 σ.18. Εν τούτοις ο «πρ. Φλωρίνης» εξεδήλου την πικρίαν αυτού διότι αι διάφοροι τάξεις της Ελληνικής Κοινωνίας «απαθώς και αδιαμαρτυρήτως εθεώντο τα αποφώλια και εξάγιστα πραξικοπήματα της Εκκλησίας και της Πολιτείας» Βλ. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Πραγματεία περί της άνωθεν... σ. 71, καθώς και ο τύπος. Ένθ' ανωτ. σ. 74-75.
591. ΚώΔΙΣ 1948-1951 σ. 571 συνεδρία της 9-2-1951. και ανακοινωθέν, εν «Εκκλησία 1953 σ. 49.
592. «Εκκλησία» 1951 σ. 74.
593. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1952 φ. 98 σ. 1 επ. Τον γηραιόν παλαιοημερολογίτην «Ιεράρχην» συνώδευσεν εις Βουλιαγμένην αυτός ο Αρχιεπ/πος Σπυρίδων διά του προσωπικού αυτού αυτοκινήτου, δους εντολήν εις τον αρμόδιον Δ/ντήν του Εκκλησ. Ορφανοτροφείου όπως ο εν περιορισμώ διατελών «Μητροπολίτης» απολαύη πάσης εξυπηρετήσεως και ανέσεως. Μετά διήμερον, τη επεμβάσει του Αρχιεπ/που Σπυρίδωνος, απεμακρύνθη του Ορφανοτροφείου η εκ χωροφυλάκων φρουρά.
594. Βλ. την υπ' αριθμ. 775/613 Εγκύκλιον της Ι.Σ. εν: «Εκκλησία» 1951 σ. 84-85.
595. Βλ. και Χρυσοστόμου Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Κρίσεις επί της σημερινής καταστάσεως... σ. 20.
596. Βλ. «Εμπρός» 9-3-1951 και δηλώσεις Ν. Μπακοπούλου εν Εγκυκλίω ΓΟΧ σ. 62-63. Κατά την στιγμήν της απελάσεως αυτού ο «πρ. Φλωρίνης» φέρεται αναφωνήσας το του Τερτυλλιανού «άγετέ με εις λατομίας» (Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 217). Εν τη Ι. Μονή Υψηλού πάντως έτυχε «πάσης περιποιήσεως παρά πάσαν υποβολιμαίαν διαμαρτυρίαν» κατά την ενώπιον της ΙΣΙ δήλωσιν του Αρχιεπ/που Σπυρίδωνος (ΚώΙΣΙ 1952 σ. 209 ). Αντιθέτως κατά τους παλαιοημερολογίτας ο ηγέτης αυτών διεβίου «υπό αυστηράν απομόνωσιν, εντός ανηλίου δωματίου, μη επιτρεπομένου εις ουδένα να επικοινωνή μαζί του, κοιμώμενος επί ξυλίνης κλίνης και μόνος του ενδιαιτώμενος» (Βλ. ΠΘΕΟΚ, Υπόμνημα προς τους βουλευτάς 1951 σ. 4 ). Εν-τούτοις, ότε βραδύτερον κατηγγέλθη υπό των αδιαλλάκτων παλαιοημερολογιτών ο «πρ. Φλωρίνης» ως συμπροσευχόμενος εν τη Μονή μετά των πατέρων αύτής, ούτος ηρνήθη τούτο τονίσας ότι είχε παραχωρηθή αυτώ υπό του Ηγουμένου της Μονής ειδικόν παρεκκλήσιον αυτής προς τέλεσιν των θρησκευτικών αυτού καθηκόντων (Πρβλ. Ζηλωτών αγιορ. Πατέρων, Σύντομος ... σ. 28). Εν Αθήναις επανήλθε τη 16-7-1952. Κατά της απελάσεως προσέφυγον εις το Σ.τ.Ε. οι παλαιοημερολογίται.
597. Βλ. Αι Συνοδικαί Εγκύκλιοι τ. Β' σ. 578-581. Πρβλ. και «Εκκλησίαν» 1951 σ. 84-86.
598. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Κρίσεις επί της σημερινής καταστάσεως ...σ. 77-80.
599. «Η Φ.Ο.» 1951 φ. 99 σ. 7-8. «Η Φ.Ο.» 1952 φ. 99 σ. 7-8. Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 220-221.
600. Εγκύκλιος Ι.Σ. υπ' αριθ. 775/613 εν: «Εκκλησία» 1951 σ. 85.
601. Κατά την υπ' όψιν περίοδον ναοί εσφραγίσθησαν, ιδρύματα εκλείσθησαν, κληρικοί εδιώχθησαν, μοναχοί εξεβλήθησαν, λατρευτικαί συνάξεις απηγορεύθησαν και γενικώς εκαλλιεργήθη κλίμα φοβίας, αν μη και τρομοκρατίας εις βάρος των παλαιοημερολογιτών. Εν τούτοις αξιοσημείωτος υπήρξεν η παρατήρησις του Αρχιεπ/που Σπυρίδωνος εν τη ενώπιον της ΙΣΙ (11-2-1952 ) εισηγήσει αυτού, ότι «απεσχηματίσθησαν οι αντικανονικοί και οι καθαιρεθέντες, αλλ' η εκτέλεσις δικαστικών αποφάσεων ουδέποτε εχαρακτηρίσθη ως βιαία, αλλ' ως προστασία της εννόμου τάξεως κατά της ασυδοσίας και της ακολασίας» (ΚώΙΣΙ 1952 σ. 210 ). Περί των διωγμών τούτων μετ' απαριθμήσεως χαρακτηριστικών περιπτώσεων βλ. εν Ημερολογίω διωγμών («Η Φ.Ο.» 1951 φ. 119 σ. 6), Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 237-249, Χρυσοστόμου Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Κρίσεις επί της σημερινής... σ. 81-82, και «Η Φ.Ο.» 1951 φ. 100 σ. 3, φ. 105 σ. 4, φ. 111 σ. 3-4, 1953 φ. 162 σ. 2, φ. 163 σ. 3, 1957 φ. 267 σ. 1. Πρβλ. και την από 20-3-1952 εξώδικον διαμαρτυρίαν του Προέδρου της ΠΘΕΟΚ εν: Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 267 επ. Βλ. και Π.Θ.Ε.Ο.Κ, Υπόμνημα προς τους βουλευτάς 1951 σ. 3-7, 1952 σ. 8-11. Μεταξύ των άλλων εκλείσθη τότε και το εν Κερατσινίω .Ίδρυμα όπερ διετήρει ο «Διαυλείας» Πολύκαρπος («Βλ. Η Φ.Ο.» 1951 φ. 111 σ. 3-4 ) περί του οποίου ιδρύματος ευμενές σχόλιον περιέλαβεν η «Εκκλησία» βραδύτερον και δη και εν έτει 1956 (σ. 244 ).
602. «Εκκλησία» 1951 σ. 233.
603. ΚώΙΣΙ 1952 σ. 208.
604. Χρυσοστόμου Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Κρίσεις επί της σημερινής... σ. 62 επ.
605. «Η Φ.Ο.» 1951 φ. 99 σ. 8. Πρβλ. και «Η Φ.Ο.» 1952 φ. 133 σ. 5-6.
606. Την υπερψήφισιν τούτου κατά τας προσεχείς βουλευτικάς εκλογάς, ως και ετέρων δύο βουλευτών φίλα προσκειμένων προς αυτούς συνέστησαν εις τους οπαδούς αυτών oι τρεις παλαιοημερολογίται «Αρχιερείς» Βλ. Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ., σ. 293. Εννοείται ότι ή τε ΠΘΕΟΚ εν έτει 1951 και ο «πρ. Φλωρίνης» κατεφέροντο λάβρως κατά του πολιτικού κόσμου της χώρας διά την αδιαφορίαν αυτού έναντι των διωγμών του παλαιοημερολογιτικού στοιχείου. Βλ. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Πραγματεία..., σ. 70 επ. Ο Ν. Ζορμπάς και άλλοτε είχε ταχθή υπέρ των παλαιοημερολογιτών. Βλ. «Η Φ.Ο.» 1952 φ. 132 σ. 3, 5. Ομοίως και ο Λ. Λυμπέρης Βλ. «Ελληνικήν Ημέραν» της 5-7-1952 ένθα δημοσιεύεται άρθρον αυτού.
|
|
|
