|
"ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ
ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΕ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ"
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗ,
† Αρχιεπισκόπου Αθηνών |
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ
ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ
ΙΙ. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΕΥΤΕΡΑ 1935-1947: Η ανταρσία των τριών Μητροπολιτών και αι μακροπρόθεσμοι συνέπειαι αυτής.
6. Aι εσωτερικαί των παλαιοημερολογιτών έριδες.
Ήδη από του έτους 1931 είχεν εκδηλωθή διάστασις γνωμών εν τη παλαιοημερολογιτική παρατάξει αποδιδομένη υπό των παλαιοημερολογιτών εις το ότι «εις τον Ιερόν τούτον αγώνα δεν ετέθη εξ αρχής ως ώφειλεν εις τουλάχιστον Αρχιερεύς να κρατήση το λάβαρον των παραδόσεων και τους αγωνιώντας διά την ενότητα της Ορθοδοξίας πιστούς να διαποιμάνη και να καθοδηγή εντός του περιβόλου του κήπου και να διδάσκη ότι ο αγών ούτος ούτε πολιτικόν χαρακτήρα έχει, ούτε είναι αγών ικανοποιήσεως εγωιστικών παθών...»(479). Η διάστασις αύτη
έλαβε συγκεκριμένην μορφήν, ότε υπεβλήθη τη ΙΣΙ η από 27-10-1931 αίτησις των αντιπροσώπων των παλαιοημερολογιτών περί παραχωρήσεως εις αυτούς ιερέων της Εκκλησίας προς επιτέλεσιν της λατρείας αυτών κατά το παλαιόν ημερολόγιον, μετά δηλώσεως ότι ούτοι θα εμνημόνευον τότε του οικείου κανονικού Επισκόπου. Η τοιαύτη δήλωσις, ως προελέχθη, αποκαλυφθείσα επέσυρε την αποδοκιμασίαν των αδιαλλάκτων παλαιοημερολογιτικών στοιχείων, οδηγήσασα εις την αντικατάστασιν των εκπροσώπων τούτων δι' ετέρων εμφορουμένων υπό ακραίων πεποιθήσεων.
Τοιουτοτρόπως η εκ της προβολής των διαλλακτικών στοιχείων προκληθείσα ρήξις εις τους κόλπους του παλαιοημερολογιτικού κινήματος, ωδήγησεν εις την επικράτησιν της αδιαλλάκτου μερίδας, ουχ' ήττον όμως υπήρξε και ενδεικτική της διαφοροποιήσεως των σχετικών ενδοπαλαιοημερολογιτικών τάσεων και του διαχωρισμού της παρατάξεως εις δύο βασικώς ομάδας σφόδρα προς αλλήλας αντιτιθεμένας και «εις προστριβάς, διενέξεις, φιλονικίας και έριδας» μετ' αλλήλων ελθούσας(480).
Μεταγενεστέρως.και δη και μετά την εν έτει 1935 προσχώρησιν εις την παρασυναγωγήν των παλ/τών των τριών Μητροπολιτών, και την επακολουθήσασαν
καθαίρεσιν αυτών υπό του αρμοδίου Συνοδικού Δικαστηρίου, διεσπάσθησαν και ούτοι ως και οι υπ' αυτών χειροτονηθέντες επίσκοποι καθώς προλαβόντως εν οικείω τόπω ανεπτύξαμεν(481).
Κατά ταύτα ήδη από της εποχής ταύτης (1937 ) εσόβει βαθεία κρίσις εν τη ηγεσία
του παλαιοημερολογιτισμού, γεγονός μαρτυρούμενον και εξ ετέρων πηγών(482) καθ' ας, οι Ματθαίος Καρπαθάκης και Γερμανός Βαρυκόπουλος διέστελλαν εαυτούς από της λοιπής ηγεσίας, και δη και του «πρ. Φλωρίνης» επιφυλάσσοντες εις εαυτούς το δικαίωμα του ελέγχειν τους λοιπούς, ως προδίδοντας δήθεν τον αγώνα και επιδιώκοντας ιδιοτελείς σκοπούς εις βάρος της γνησιότητος και ακεραιότητος της όλης προσπαθείας(483). Ειδικώτερον οι δύο ούτοι κήνσορες του παλαιοημερολογιτισμού απεκήρυξαν εν έτει 1937 τους ετέρους δύο «Αρχιερείς»(484) ως προδότας του αγώνος, ενώ εκείνοι ηγωνίζοντο να πείσωσι το παλαιοημερολογιτικόν πλήρωμα περί των ορθοδόξων πιστευμάτων αυτών(485). Εκ τούτων συνάγεται ότι αίτιον της διαιρέσεως ήτο η αδιάλλακτος και ανυποχώρητος έναντι της κανονικής Εκκλησίας στάσις του Ματθαίου Καρπαθάκη και των συν αυτώ αφ' ενός και η διστακτικότης του «πρ. Φλωρίνης» ίνα ακολουθήση κατά πόδας την αλλόφρονα ταύτην πορείαν του Ματθαίου, να συμπορευθή αυτώ εν τη οδώ της αρνήσεως πάσης κανονικότητος εις την επίσημον Εκκλησίαν, και να καταδικάση ρητώς, ως εκείνος, ταύτην. Και ναι μεν προ του κινδύνου πλήρους απομονώσεως αυτού, ο «πρ.Φλωρίνης» έσπευσε να προέλθη εις διευκρινίσεις περί των πιστευμάτων αυτού, ουχ' ήττον όμως η διάστασις δεν κατωρθώθη να αρθή και από του 1937 συνεσκιασμένως, από του 1947 όμως απροκαλύπτως αι δύο παρατάξεις, υπό τον «πρ. Φλωρίνης» η μία και υπό τον Ματθαίον η ετέρα έδρων παραλλήλως εις βάρος της εκκλησιαστικής ενότητος και τάξεως, οξέως πάντως διακρινόμεναι απ' αλλήλων(486) και συναγωνιζόμεναι «εις πλειοδοσίαν απεχθούς φανατισμού και αγυρτικής δημοκοπίας»(487), εκτρεπόμεναι εις ύβρεις κατ' αλλήλων(488) και αφού είχον ναυαγήσει άπασαι αι προηγηθείσαι προσπάθειαι προς ένωσιν των διϊσταμένων μερίδων(489).
Αλλά και εν εκατέρα, παρατάξει ήρχισαν να σημειώνται έριδες και διαφοροποιήσεις.
Ούτως η υπό τους «πρ. Φλωρίνης» και «πρ. Δημητριάδος» μερίς, ενωρίς διεσπάσθη, του «πρ. Δημητριάδος» εξαιτησαμένου, ως ελέχθη, επισήμως δις την συγγνώμην της Εκκλησίας(490), διά λόγους ανεξαρτήτους της θελήσεως αυτής μη παραχωρηθείσαν εγκαίρως, έως ου εξεμέτρησεν ούτος το ζην τη 19-3-1944 και εκηδεύθη ως Αρχιερεύς, κατ' οικονομίαν, αποφάσει της Ι. Συνόδου(491). Η μερίς αύτη, χαρακτηριζομένη διά «ποιάν τινα σύνεσιν»(492) και ενισχυθείσα εν έτει 1945 διά της εις αυτήν νέας προσχωρήσεως των «'Αρχιερέων» Πολυκάρπου Λιώση και Χριστοφόρου Χατζή απεδυναμώθη εν συνεχεία ότε εν έτει 1953 οι δύο ούτοι αποκατεστάθησαν οριστικώς υπό της Εκκλησίας εις το αρχιερατικόν αξίωμα, κατόπιν υποβολής αλλεπαλλήλων αιτήσεων και έπαυσαν να ανήκωσιν εις τον παλαιοημερολογιτισμόν. Η ετέρα υπό τους Ματθαίον Καρπαθάκην και Γερμανόν Βαρυκόπουλον μερίς, κατόπιν της αρνήσεως του δευτέρου όπως συμπράξη μετά του πρώτου εις χειροτονίαν Αρχιερέως, διεσπάσθη ενωρίς εις δύο ομάδας, εκατέρου των ηγετών ακολουθήσαντος ιδίαν οδόν(493). Εκ τούτων ο Γερμανός Βαρυκόπουλος προσεχώρησεν εν έτει 1950 εις την υπό τον «πρ. Φλωρίνης» παράταξιν, αρθεισών απασών των παρεξηγήσεων, απέθανε δ' εν έτει 1951 εξ ημιπληγίας, ταφείς δίχα πομπής εν τω Β' Νεκρoταφείω Αθηνών(494).
Σημειώσεις
479. Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 134.
480. Ένθ' ανωτ.σ.134.
481. Βλ. αν. σ. 250 επ.
482. Ήδη από του 1937 πολλαί κατεβάλλοντο προσπάθειαι προς ένωσιν των διισταμένων και αποφυγήν διασπαστικής κρίσεως εντός των κόλπων του παλ/σμού (Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 144 ). Ετέρωθεν γίγνεται λόγος περί υπάρξεως σχίσματος μεταξύ των παλαιοημερολογιτών από του 1937 (Βλ. Ζηλωτών αγιορειτών μοναχών, Η πραγματική αλήθεια περί του κύρους της χειροτονίας Επισκόπου υφ' ενός Επισκόπου και περί του σχίσματος των εν Ελλάδι παλαιοημερολογιτών. Αθήναι 1958 σ. 3). Πρβλ. και την από 12-10-1943 Ποιμαντορ. Εγκύκλ. του Ματθαίου.
483. Πρβλ. Εγκύκλιον Ι. Συνόδου Γ.Ο.Χ. (παρατάξεως Ματθαίου) Αθήναι 1954 σ. 8. «Εκκλησίαν» 1937 σ. 316. Κατά τον Ματθαίον οι «τ. Δημητριάδος» και «πρ. Φλωρίνης» «επέρασαν και τον Χρυσόστομον Παπαδόπουλον τον μεταρρυθμιστήν καί κατεφρόνησαν όλας τας Πανορθοδόξους Συνόδους του Ιερεμίου, του Ανθίμου, των ευσεβεστάτων και αγίων εκείνων Πατριαρχών...» Παρακατιών δ' εν αποστροφή προς τούτους γράφει: «Εύγε σας λοιπόν άνδρες Αρχιερείς, πολύ ωραία τα καταφέρατε και θαυμάσια. Ήλθατε εις την Ορθοδοξίαν, μας εφέρατε ακόμη 4 κακοδόξους, τον Λιώσην, Χατζήν, Βαρυκόπουλον και Ζακύνθου, τους χειροτονήσατε Αρχιερείς δια να διοικήσετε την Ορθοδοξίαν. Χαίρε λοιπόν των κακοδόξων η εξάς ... Εύγε σας άνδρες της αυταπαρνήσεως και της ακτημοσύνης, πολύ ωραία τα κατορθώσατε, διά να ζήτε εις βάρος των αφελών χριστιανών ευμαρώς υμείς και οι πέριξ υμών και εβάλατε ακόμη και κεφαλικόν φόρον εις τους χριστιανούς να σας πληρώνουν τόσον τον μήνα κατ' άτομον...» (Ματθαίου, Ποιμαντορ. Εγκύκλιος 12-10-1943 σ. 8-9 ). Ο αυτός Ματθαίος έγραφε περι εαυτού εν έτει 1943:«... Επί 8 έτη συνεχή δυστυχώς ουδέν άλλο επράττομεν ουσιαστικώς ει μη να παρακολουθώμεν και να εκκαθαρίζωμεν τους ανωτέρω Αρχιερείς οίτινες, ως και ανωτέρω είπομεν, ως έχοντες τας πλάνας της κακοδοξίας εις την ψυχήν των δεν ήτο ποτέ δυνατόν να ορθοτομήσουν τον λόγον της αληθείας» (ένθ' ανωτ. σ. 15 ). Η σοβούσα μεταξύ των «Αρχιερέων» κρίσις ήγαγε τινας εκ των παλαιοημερολογιτών εις την οργάνωσιν αλλεπαλλήλων συναντήσεων αυτών. Κατά τινα συνάντησιν λαβούσαν χώραν κατά Μάρτιον του 1940 ο Ματθαίος έθετο εις τους ετέρους «Αρχιερείς» 4 ερωτήματα ήτοι Eίναι η Εκκλησία της Ελλάδος σχισματική; (απάντησις: όχι). Είναι τα Μυστήριά της άκυρα; (απάντησις: όχι). Το μύρον της έχει αγιαστικήν χάριν; (απάντησις: ναι). Τα βαπτισθέντα εν αυτή παιδία, δέον να αναβαπτίζωνται; (απάντησις: όχι). Aι δοθείσαι απαντήσεις ωριστικοποίησαν την διάστασιν.
484. Ως αφορμή μάλλον ή «αιτία της αποκηρύξεως ταύτης δέον να θεωρήται ο υπό του «πρ. Φλωρίνης» γενόμενος χαρακτηρισμός της επισήμου Εκκλησίας ως «δυνάμει σχισματικής ουχί όμως εν ενεργεία». Ο αυτός, προς απόκρουσιν της κατ' αυτού εκτοξευθείσης υπό του Ματθαίου κατηγορίας επί προδοσία του αγώνος και προς διαφώτισιν του παλαιοημερολογιτικού κόσμου εξαπέλυσεν εν μηνί Ιουνίω 1η του έτους 1944 εκτενή εγκύκλιον επεξηγών την έννοιαν των όρων «δυνάμει» και «ενεργεία». (Βλ. Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 146-148 ). Ταύτην οι του Ματθαίου εχαρακτήρισαν ως «προδοτικήν». Βλ. Η πραγματική αλήθεια... σ. 16. Oι ίδιοι τον «πρ. Φλωρίνης» και μετά τας εξηγήσεις αυτού εξηκολούθησαν να θεωρώσιν ως αίτιον και πατέρα του σχίσματος «με τα αδιάλειπτα ναι και ου, με τα «δυνάμει» και «ενεργεία», με τα «κατ' ουσίαν» και «ου κατ' ουσίαν», με τα «έγκυρα» και «άκυρα», τα «εγκυροάκυρα» και τα «άμοιρα» κλπ. Βλ. Γρ. Ευστρατιάδου Η πραγματική αλήθεια... σ. 15-16. Η υπό του «πρ. Φλωρίνης» κήρυξις της Εκκλησίας της Ελλάδος ως «δυνάμει σχισματικής» είχε την έννοιαν ότι η παλαιοημερολογιτική παράταξις δικαίως μεν αντέδρασε εις την ημερολογιτικήν μεταβολήν, ης ένεκα η Εκκλησία της Ελλάδος κατέστη υπόδικος ενώπιον Πανορθοδόξου Συνόδου, ουχ ήττον δεν εδικαιούτο να δεχθή την απώλειαν της Θείας Χάριτος εκ πάσης νεοημερολογιτικής Εκκλησίας, πριν ή το αρμόδιον Συνοδικόν όργανον αποφανθή περί τούτου. Βλ. Μοναχού Θεοδωρήτου, Το Ημερολογιακόν σχίσμα δυνάμει ή ενεργεία; Άγιον Όρος-Αθήναι 1973 σ. 2-3. Πρβλ. και Συντονιστικής Επιτροπής Ενώσεως Γ Ο Χ Ελλάδος, Αναίρεσις των υπό του οσιωτάτου εν μοναχοίς Θεοδωρήτου (αγιορείτου) υποστηριζομένων θέσεων και απόψεων εις την υπ' αυτού εκδοθείσαν επιστολιμαίαν διατριβήν «Το Ημερολογιακόν σχίσμα δυνάμει ή ενεργεία;» Αθήναι 1973.
485. Βλ. την υπ' αριθ. 966/9-7-1937 Εγκύκλιον εν: Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 143. Πρβλ. ομοίαν διάψευσιν γενομένην και εν έτει 1952 εν «Η.Φ.Ο.» 1952 φ. 128 σ. 8.
486. Ιω. Κωνσταντινίδη, Η Εκκλησία των Αθηνών... σ. 16. Βλ. και Η «Φ.Ο.» 1950 φ. 94 σ. 6.
487. «Εκκλησία», 1950 σ. 395.
488. Ο «Κ.Ε.Ο.» της παρατάξεως Ματθαίου της 15-5-1946 γράφων περί του «πρ. Φλωρίνης» περιέγραψε τούτον ως «κριόν (κεσέμι) με θαυμάσια κέρατα και έριον στιλπνόν, με ανάστημα μέγα, μετά μεγάλου κώδωνος». Δείγματα του βαθέος μίσους όπερ εχώριζε τας δύο παρατάξεις έστωσαν τούτο μεν η άρνησις των περί τον Ματθαίον όπως επιτρέψωσι τω «πρ. Φλωρίνης» ίνα ίδη τούτον επί της επιθανατίου κλίνης κατακείμενον, μεταβάντι ειδικώς προς τούτο εις την εν Κερατέα Μονήν αυτού, τούτο δε η αμοιβαία αγνόησις των εκατέρωθεν παραταξιακών στοιχείων μέχρι σημείου τοιούτου εξικνουμένη ώστε να προτιμώνται, εις περιπτώσεις απουσίας ιερέων της παρατάξεως, κληρικοί όχι της ετέρας παρατάξεως αλλά νεοημερολογίται. Βλ. Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 179. Ο Γερμανός Βαρυκόπουλος εν επιστολή αυτού από 26-6-43 προς τον «Αρχιεπ/πον» Ακάκιον Παππάν απεκάλει τον Ματθαίον «ειδωλολάτρην, αιρετικόν, βλάσφημον και άθεον» Βλ. παρά:Ματθαίου, Ποιμαντ. Εγκύκλιος 12-10-43 σ. 12.
489. Πρβλ. την από 16-7-1945 Εγκύκλιον των «πρ. Φλωρίνης» «Μεγαρίδος» και «Διαυλείας» δι' ης εκάλουν τους Καρπαθάκην και Βαρυκόπουλον εις ενότητα.
490. Εισηγούμενος ενώπιον της ΔΙΣ εν τη συνεδρiα αυτής της 20-3-44 ο Αρχιεπ/πος Δαμασκηνός περί του κοιμηθέντος «πρ. Δημητριάδος» Γερμανού, είπε, μεταξύ άλλων, και τα εξής: «Σήμερον ενδιαφέρει η τελευταίον από έτους και πλέον επιδειχθείσα διαγωγή, του μοναχού Γερμανού Μαυρομμάτη. Είναι εις πάντας γνωστόν μετά πόσης επιμονής επεζήτησεν ούτος να αποκατασταθή εις το αρχιερατικόν αξίωμα υπό της Εκκλησίας. Προς τούτο μάλιστα και νόμοι ειδικοί εξεδόθησαν, όπως η Εκκλησία και δικονομικώς διευκολυνθή εις την αναθεώρησιν της υποθέσεως ταύτης, υπό την προϋπόθεσιν πάντως της μετανοίας του καθαιρεθέντος. Και πράγματι υπέβαλεν ούτος δύο αιτήσεις προς την Ι. Σύνοδον, την μεν από 16 Ιουλίου 1943, την δε από 1ης Αυγούστου ιδίου έτους «εξαιτούμενος την χάριν της Εκκλησίας». Εχρησιμοποίησεν την έκφρασιν ταύτην μόνον εν ταις αιτήσεσιν αυτού, διότι ταύτην απήτει ο ειδικός νόμος, ρητώς όμως εβεβαίου ότι θα προέβαινεν εις την αναγκαίαν ανάπτυξιν αυτής ενώπιον του Δικαστηρίου και θα υπέγραφε τας ενδεδειγμένας ομολογίας τας αναλόγους εις τας παρομοίας περιστάσεις, εις βεβαίωσιν της ειλικρινούς μετανοίας του. Βασίμως δ' ελπίζων εις την χάριν της Εκκλησίας συνέταξεν ιδία χειρί και εγκύκλιον προς τους παλαιοημερολογίτας, καταχωρισθείσαν εν τω βιβλίω των εγκυκλίων και εγγράφων του, παραδοθέντι ημίν, ήτις πράγματι είναι αξιόλογος από πολλών απόψεων...» (ΚώΔΙΣ 1941-1945 σ. 499 ). Ειρήσθω δ' ότι οι παλαιοημερολογίται πανηγυρικώς απεκήρυξαν τούτον άμα τη υποβολή της πρώτης αιτήσεως χάριτος.
491. Η Ι. Σύνοδος ομοφώνως απεφάσισεν «όπως η Εκκλησία παράσχη την συγχώρησιν αυτής τω Γερμανώ Μαυρομμάτη, κηδευθή δ' ούτος κατά το τυπικόν αυτής και μνημονευθή ως Αρχιερεύς» (ΚώΔΙΣ 1941 - 1945 σ. 500 ). Η Ι.Σ. είχεν, εν τη λήψει της αποφάσεως ταύτης, εν νώ παρομοίαν απόφασιν ληφθείσαν κατ' Ιούλιον του 1851 εν τη υποθέσει του Αιτωλοακαρνανίας Ιεροθέου. Βλ. Βασιλείου (Ατέση ), Μητροπολίτου πρ. Λήμνου Επίτομος Επισκ. Ιστορία... Α' σ. 33. Αλλ' ο Ματθαίος Καρπαθάκης επικρίνων την απόφασιν ταύτην, εχαρακτήρισε την τελευτήν του Γερμανού «κακόδοξον» ως και την κήδευσιν αυτού (Βλ. Εγκύκλιον 1947 ).
492. «Εκκλησία» 1950 σ. 395.
493. Γρ. Ευστρατιάδου. Η πραγματική αλήθεια... σ. 23. Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ένθ' ανωτ. σ. 149. Περί του Γερμανού Βαρυκοπούλου έγραφεν εν έτει 1943 ο Ματθαίος: «Δυστυχώς και αυτός είναι όμοιος με τους ανωτέρω (δηλ. τους «τ. Δημητριάδος» και «πρ. Φλωρίνης») τα αυτά φρονήματα έχει και τας αυτάς σαπράς πράξεις και ίσως και χειροτέρας ακόμη, και καθημερινώς σκανδαλίζονται oι χριστιανοί εξ αιτίας του και ζημιώνεται ούτω ο θείος και ιερός αγών...» (Ματθαίου, Ποιμαντορική Εγκύκλιος 12-10-1943 σ. 11 ). Τούτον ωσαύτως κατηγόρησεν ως χειροτονήσαντα αναξίους κληρικούς, οίτινες επλεόνασαν εις τον ιερόν αγώνα, και ως διαλλακτικόν έναντι της κακοδόξου Εκκλησίας της Ελλάδος. (ένθ' ανωτ. σ. 14 ).
494. Βλ. την από 9-11-37 επιστολήν του «πρ. Φλωρίνης» προς τον Γερμανόν, εν: Θεοδωρήτου μοναχού, Το ημερολογιακόν σχίσμα... σ. 22 επ. και Η «Φ.Ο.» 1951 φ. 101 σ. 1-8. Πρβλ. και Σ. Καραμήτσου - Γαμβρούλια, ενθ' ανωτ., σ. 149, 169, 228. Υπόμνημα Π Θ Ε Ο Κ σ. 4, Η «Φ.Ο.» 1950 φ. 79 σ. 3, φ. 84 σ. 7. Τον θάνατον αυτού η παράταξις «πρ. Φλωρίνης» εχαρακτήρισε «δολοφονίαν» (Η «Φ. Ο.» 1951 φ. 102 σ. 8 ) υπαινισσομένη τον κατά την περίοδον ταύτην διωγμόν των παλαιοημερολογιτών και τα εναντίον αυτών περιοριστικά μέτρα, ων ένεκα δεν κατωρθώθη να προσφερθώσι τω ασθενεί αι δέουσαι περιποιήσεις. Σημειωτέον ότι ο Γερμανός Βαρυκόπουλος είχε διά της υπ' 151/8-6-1945 Εγκυκλίου αυτού καταφερθή δριμέως κατά «πρ. Φλωρίνης» διά την διαλλακτικήν αυτού στάσιν έναντι της κανονικής Εκκλησίας, δηλώσας ότι αποστέργει πάσαν κίνησιν προς αποκατάστασιν σχέσεων συνεργασίας μετ' αυτού.
|
|
|
