|
"ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ
ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΕ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ"
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗ,
† Αρχιεπισκόπου Αθηνών |
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ
ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ
Ι. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΩΤΗ 1924-1934: Δεκαετία ιδεολογικής διαμάχης και αντιεκκλησιαστικής δραστηριότητος
Φάσις Πρώτη :
1. Τα υπό των παλαιοημερολογιτών προβληθέντα βασικά κατά της «διορθώσεως» επιχειρήματα.
ε) Διά την ημερολογιακήν μεταβολήν απητείτο σύγκλησις Οικουμενικής Συνόδου
Την άποψιν τούτην υπεστήριξε πρώτος ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Φώτιος,
κατά τα ήδη ειρημένα(134). Αντικρούων τούτην ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βασίλειος υπεστήριζεν εν τη, από 17-2-1927,Εγκυκλίω αυτού, ότι το ζήτημα δεν ήτο φύσεως αξιούσης εξέτασιν παρ' Οικουμενικής Συνόδου(135). Προηγουμένως και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος είχε το αυτό υποστηρίξει βασιζόμενος επί του μη δογματικού χαρακτήρος του ημερολογιακού ζητήματος(136) εν αντιθέσει προς το Πασχάλιον, ούτινος πάσα μεταβολή έδει να πραγματωθή δι' αποφάσεως ολοκλήρου της Ορθοδόξου Εκκλησίας(137). Τουτ' αυτό διελάμβανε και η παραινετική Εγκύκλιος της Ι.Σ. προς τον ελληνικόν λαόν ηής 8-4-1924(138).
Την περί συγκλήσεως Οικουμενικής Συνόδου άποψιν, διατυπωθείσαν εν καιροίς χαλεποίς διά την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, και ανεξαρτήτως της εξ αντικειμένου αδυναμίας πραγματοποιήσεως τοιαύτης Συνόδου, άτε χειμαζομένης κατά την εποχήν εκείνην συμπάσης της Ορθοδοξίας(139) ενεκολπώθησαν οι εν Ελλάδι παλαιοημερολογίται, οίτινες υπεστήριξαν ότι το όλον θέμα είχε χαρακτήρα ζητήματος γενικής εκκλησιαστικής σημασίας, ούτινος η ρύθμισις έδει να συντελεσθή διά της συγκλήσεως Τοπικής ή Οικουμενικής Συνόδου(140) εφ' όσον .το εορτολόγιον παρεδόθη υπό των αγίων Οικουμενικών Συνόδων προσηρμοσμένον εις το Ιουλιανόν Ημερολόγιον ως και η όλη εκκλησ. ευταξία.Πέρα των όσων ελέχθησαν ήδη επί του σημείου τούτου εν τοις πρόσθεν, δι' ων υπεστηρίχθη η άποψις ότι η φύσις του θέματος της «διορθώσεως» του Ιουλιανού Ημερολογίου ήτο τοιαύτη ώστε να μη αξιοί την σύγκλησιν Οικουμενικής ή άλλης Τοπικής Συνόδου, προσιδιαζούσης μάλλον εις την μεταβολήν του Πασχαλίου, λεκτέον ενταύθα και τούτο, ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία πιστή άχρι τούδε εις την γραμμήν ταύτην έχει συμπεριλάβει το Ημερολογιακόν ζήτημα μεταξύ των θεμάτων εφ' ων μέλλει λαβείν αποφάσεις η μέλλουσα
συγκληθήναι Μεγάλη της Ορθοδοξίας Σύνοδος, και δη και κατά προτίμησιν εκ πολλών άλλων ζητημάτων(141). Ευνόητον ότι πρόκειται ουχί περί του
παλαιοημερολογητικού ημερολογιτικού ζητήματος αλλά περί του Πασχαλίου και της οριστικής ρυθμίσεως αυτού. Καθ' όσον δ' αφορά εις την «διόρθωσιν» η δοθείσα λύσις τυγχάνει αποδεκτή υπό συμπάσης της Ορθοδοξίας, εκάστης τοπικής Εκκλησίας ελευθέρως και άνευ οιασδήποτε κανονικής επιπτώσεως, ακολουθούσης είτε το «παλαιόν», είτε το «νέον» ημερολόγιον. Η υπό Πανορθοδόξου επομένως Συνόδου επανεξέτασις του ζητήματος δεν ευρίσκει ούτε κανονικά, ούτε πρακτικά
ερείσματα. Ειδικώτερον όμως περί των εν Ελλάδι παλαιοημερολογιτών θα ηδύνατο, ενδεχομένως, η Εκκλησία ημών να αγάγη το ζήτημα αυτών προ Μείζονος ή άλλης Συνόδου, έστω και Πανορθοδόξου, ει και είναι από τούδε βέβαιον ότι οι ηγούμενοι αυτής «Αρχιερείς», υπό διάφορα προσχήματα, θα ημφεσβήτουν την εγκυρότητα οιασδήποτε πανορθοδόξου αποφάσεως, εφ' όσον δι' αυτής θα εθίγοντο διαμεμορφωμένα συμφέροντα του παλαιοημερολογιτικού κατεστημένου.
Σημειώσεις
135. «Εκκλησία», 1927 σ. 129.
136. Χρυσοστόμου (Α'), Αρχιεπισκόπου Αθηνών..., Ημερολογιακά Α' 1926 σ. 36.
137. Πρβλ. Χρυσοστόμου (Α'), Αρχιεπισκόπου Αθηνών..., Η διόρθωσις...σ. 69 και Νικολάου, Μητροπολίτου Νουβίας, Συνέντευξις περί Ημερολογίου, εν: «Ιερός Σύνδεσμος» έτος Ε', περ. Δ', 31-1-27 άρ. 2. Βλ. και «Εκκλησίαν» 1927 σ. 129.
138. «Εκκλησία», Α' σ. 411.
139. Βλ. σχετικώς Π. Τρεμπέλα, Περί την Οικουμενικήν, και κριτικήν εν: «Εκκλησία» 1925 σ. 3. Β: Σταυρίδου, Περί της ονομασίας της μελλούσης Συνόδου, εν: «Θεολογία» 1967 σ. 529 επ. Χρυσοστόμου (Α'), Αρχιεπισκόπου Αθηνών..., Ημερολογιακά Β' 1929 σ. 41. Βλ. ωσαύτως και το υπ' αριθμ. 39/13-2-1925 έγγραφον της Θεολ. Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών προς τον Μακ. Πρόεδρον της Ι.Σ. («Εκκλησία» 1925 σ. 66 ) εν ω διατυπούνται αι επιφυλάξεις αυτής ως προς την σκοπιμότητα και δυνατότητα συγκλήσεως Οικουμ. Συνόδου. Ομοίως Γ.Π., Προσυνοδικά, εν: «Εκκλησία» 1925 σ. 98-99. Πρβλ. και το υπ' αριθμ. 2316/9-22 Ιανουαρίου 1925 έγγραφον του Πατριάρχου Σερβίας Δημητρίου θεωρούντος «άκαιρον και δυσκόλως πραγματοποιήσιμον» την σύγκλησίν Οικουμ. Συνόδου, εν: «Εκκλησία» 1925 σ. 153.
140. Πρβλ. Μητροπολιτών Δημητριάδος Γερμανού..., Διασάφησις... σ. 15-16. Βλ. και Αγιορ. Πατέρων, Αποστασίας έλεγχος σ. 89.
141. «Επίσκεψις», 1973 αρ, φ. 86 σ. 3,7.
|
|
|
